Sąd pokoju: jakimi sprawami się zajmuje, jakie postępowania prowadzi.

S

Kto to jest sędzia pokoju i jaka jest jego rola?

Sędzia pokoju (zwany również “sędzią sąsiedztwa”) jest najbliższym geograficznie sędzią dla każdego obywatela. Zajmuje się wyłącznie drobnymi sprawami cywilnymi nie zagwarantowanymi kompetencyjnie dla innych sądów,  Na przykład:

  • spory sąsiedzkie;
  • spory dotyczące umów najmu;
  • wszystkie roszczenia o wartości poniżej 5 000 euro, które nie są wyłącznie przyznawane innemu sądowi;
  • Zarząd osobą i/lub jej majątkiem (w przypadku niepełnosprawności umysłowej lub zgoda na odrzucenie spadku przez osobę nieletnią).
  • Do sądu pokoju NIE ZWRACAMY SIĘ W SPRAWACH: rozwodowych, opieki nad dziećmi, alimentów, w sprawach karnych ani podatkowych.

Jakie są rodzaje procedur wnoszenia wniosku do sądu pokoju?

Obywatel może udać się do sądu pokoju w celu:

  1.  Zawarcia ugody

Ugoda to darmowa procedura, która nie wymaga udziału adwokata. W tym przypadku sędzia próbuje pogodzić strony, aby osiągnąć porozumienie. Nie podejmuje decyzji, działa jako neutralna i niezależna strona. Słucha i zatwierdza porozumienie lub brak porozumienia między stronami. Jeśli ugoda nie powiedzie się, strona skarżąca może wszcząć postępowanie sądowe.

  1. Wniesienia sprawy cywilnej

Polega to na przedstawieniu sprawy sędziemu (po opłaceniu kosztów postępowania). Sędzia pokoju jest odpowiedzialny za rozstrzygnięcie sporu poprzez wydanie wyroku. Koszty są trudne do oszacowania, ponieważ zależą od rodzaju działań i procedury. Warto wiedzieć, że obecność adwokata nie jest konieczna, choć jest zalecana. Można wnieść sprawę cywilną samodzielnie lub przez adwokata.

Jak złożyć pozew przed sądem pokoju?

 Ugoda

Kiedy składasz wniosek do sądu pokoju, ustal właściwy kanton sądowy. W Belgii istnieje sąd pokoju w każdym kantonie-obecnie jest ich 162 na terenie całej Belgii.  Kanton obejmuje jedną lub więcej gmin, z wyjątkiem dużych miast. Dowiedz się, do którego kantonu sądowego powinieneś się zwrócić,  ponieważ przeciwnym razie Twój wniosek może zostać odrzucony jako niedopuszczalny.

Gdy chcesz zawrzeć ugodę musisz wysłać zwykłe pismo do sędziego pokoju w celu przedstawienia spornej kwestii. Wniosek  musi on zawierać określone elementy takie jak : przedstawienie faktów oraz to, czego dokładnie żądasz. Na przykład: zapłata za ostatnie miesiące czynszu od najemcy. Dodatkowo dokładnie musisz określić kto jest stroną przeciwną-jak się nazywa, gdzie mieszka, etc>

Pozew

Jest to oficjalny dokument dostarczany przez komornika sądowego do miejsca zamieszkania strony pozwanej, która jest wezwana do stawienia się na rozprawę. Jeśli jesteś stroną powodową, musisz pokryć koszty komornika sądowego. Strona, która ostatecznie zostanie skazana, musi ponieść te koszty, czyli Ci je zwrócić bo zakończonej sprawie Natomiast w przypadku niewypłacalności pozwanego, nawet jeśli zostanie on skazany, te koszty ostatecznie i tak obciążą powoda.Koszt komorniczego dostarczenia pozwu to około 250-300 euro od każdej strony objętej pozwem. Uważaj na terminy: ustawowy okres między otrzymaniem pozwu a stawiennictwem przed sędzią wynosi co najmniej 8 dni.

Wniosek sądowy

Ten sposób wniesienia sprawy może być stosowany w niektórych sprawach takich jak spory dotyczące najmu. Musi być złożony przez stronę wnioskującą w biurze sądu pokoju lub wysłany pocztą. Nie musi mieć określonego formularza, ale prawo wymaga pewnych informacji na tym wniosku i załączenia niektórych dokumentów.

Czego można się spodziewać podczas postępowania przed sądem pokoju?

Przebieg posiedzenia mającego na celu zawarcie ugody.

To posiedzenie odbywa się w gabinecie sędziego i nie przypominają zwykłej rozprawy na sali sądowej. Jest to najmniej sformalizowany sposób rozstrzygania sporu. Strony zostają wcześniej powiadomione listem poleconym a dacie i godzinie spotkania z sędzią.

W procedurze mediacji możesz być reprezentowany przez osobę trzecią (krewnego, małżonka, członka rodziny, adwokata) za pomocą udzielonego pełnomocnictwa, które określa dokładne zakres umocowania osoby i daje wytyczne na jakie porozumienie zgadza się mocodawca.

Trzy ewentualne scenariusze postępowania ugodowego:

  1. Strona przeciwna nie stawia się: posiedzenie nie może się odbyć, a sędzia nie może podjąć decyzji. Możesz wszcząć postępowanie cywilne w celu uzyskania skazania strony przeciwnej.
  2. Strona przeciwna stawia się i osiągasz porozumienie: porozumienie ma moc wyroku. Przyjmuje formę protokołu ugody, który jest podpisany przez wszystkie strony oraz przez sędziego i sekretarza sądu.
  3. Strona przeciwna stawia się, ale nie osiągasz porozumienia: protokół ugody odnotowuje brak osiągnięcia porozumienia. Możesz wszcząć postępowanie cywilne w celu uzyskania skazania strony przeciwnej.

 

Postępowanie w sprawie cywilnej przed sędzią pokoju

Pierwsze posiedzenie oraz przebieg postępowania cywilnego

Na pierwsze posiedzenie zostaje wysłane wezwanie do stawienia się pozwanego. Wezwanie zawiera szczegóły dotyczące posiedzenia (data, miejsce, godzina). Podczas tego posiedzenia każdy ma możliwość przedstawienia swoich argumentów i stanowiska przed sędzią. Strona powodowa otwiera dyskusję czyli przedstawia swoje żądania jako pierwsza. Najprostsze sprawy (np. brak płatności za rachunki, ustalanie planu spłat) zostaną rozpatrzone bezpośrednio w trakcie posiedzenia. Bardziej złożone sprawy zostaną odroczone na późniejszą datę.

Ewentualne późniejsze posiedzenia i decyzja sędziego pokoju

Po wysłuchaniu argumentów obu stron, sprawa zostanie poddana rozważeniu, a sędzia rozpatrzy ją z należytą starannością. Sędzia powinien ogólnie podjąć decyzję w ciągu miesiąca, ale wszystko zależy od trudności oraz złożoności danej sprawy.

Strona przeciwna jest obecna na rozprawie

Jeśli sprawa zostanie rozpatrzona tego samego dnia, decyzja (skazanie lub odrzucenie wniosku) zostanie ogłoszona i wysłana pocztą. Jeśli sprawa zostanie odroczona, zostanie ustalona data nowego posiedzenia tak aby dać czas stronom na przygotowanie stosownej argumentacji oraz dowodów.

Strona przeciwna, która zostaje skazana, musi w pierwszej kolejności dobrowolnie dostosować się do tej decyzji i to  jak najszybciej. W przeciwnym razie wyrok zostanie wyegzekwowany przez komornika sądowego, co spowoduje dodatkowe koszty i rozpocznie bieg terminu do wniesienia apelacji (1 miesiąc od dnia doręczenia wyroku).

Strona przeciwna nie stawia się na rozprawie

W takim przypadku sędzia wyda wyrok zaoczny. Strona przeciwna będzie mogła wówczas w ciągu miesiąca od doręczenia wyroku wnieść sprzeciw przeciwko od tej decyzji. Następnie sprawa zostanie ponownie rozpatrzona przez tego samego sędziego, uwzględniając argumenty obu stron. Wydany zostanie wtedy wyrok “kontradyktoryjny” (z możliwością wniesienia odwołania od tej decyzji).

W przeciwnym razie, jeśli w ciągu miesiąca od doręczenia wyroku strona pozwana nie stawi się przed sędzią, zostanie skazana zaocznie, a zatem strona powodowa automatycznie wygra sprawę.

Jak odwołać się od decyzji sędziego pokoju?

Możliwe jest lub nie złożenie odwołania (apelacji/sprzeciwu), w zależności od okoliczności:

Decyzja kontradyktoryjna (przy obecności przeciwnika)

W przypadku, gdy osoba nie zgadza się z decyzją sędziego pokoju może ona wnieść apelację do sądu pierwszej instancji (termin wynosi 1 miesiąc). Jednak jeśli spór dotyczy kwoty pieniężnej mniejszej lub równej 2 000 euro, nie ma możliwości odwołania. Jedynym środkiem odwoławczym będzie wówczas skierowanie sprawy do Sądu Kasacyjnego.

Decyzja zaoczna (przy nieobecności przeciwnika)

Jeśli decyzja zostanie wydana bez udziału strony przeciwnej ponieważ ta się nie stawiła na rozprawie, możliwe jest złożenie sprzeciwu w ciągu miesiąca od doręczenia wyroku. Następnie można złożyć ewentualną apelację od decyzji sprzecznej wydanej w wyniku sprzeciwu.

o autorze

Agnieszka Sità

Agnieszka Maria Sità

Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego i włoskiego oraz akredytowanym mediatorem rodzinnym i spadkowym przy Sądzie Pierwszej Instancji w Brukseli. Ukończyłam interdyscyplinarne studia z psychotraumatologii klinicznej i wiktymologii na Uniwersytecie Paris V oraz w Centre de Psychotraumatologie Montoyer w Brukseli. Odbyłam również podyplomowe studia z zakresu praw cudzoziemców na ULB i w ADDE – co okazało się niezwykle pomocne w mojej pracy z osobami przybywającymi z Ukrainy do Belgii.

Od 2018 roku posiadam uprawnienia mediatora długów w postępowaniu polubownym, które uzyskałam po odbyciu stażu w Centre d'Appui de la Ville de Bruxelles. Tam miałam okazję pracować z osobami zadłużonymi – od analizy dokumentów, przez ocenę zasadności roszczeń, aż po negocjacje z wierzycielami i komornikami w celu ustalenia realistycznego planu spłat. Zdobyłam również doświadczenie w Prokuraturze Okręgowej w Żninie oraz w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi.

Od ponad 18 lat mieszkam w Belgii, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w strukturach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych. Praca w zbiurokratyzowanym środowisku, w którym dominowały raporty i procedury, uświadomiła mi, że moje miejsce jest w bezpośrednim kontakcie z ludźmi. Połączyłam pasję do psychologii i prawa, zakładając w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum „Porada".

W 2019 roku zainicjowałam powstanie Stowarzyszenia Trampolina ASBL, którego celem było świadczenie pomocy prawno-psychologicznej dla Polonii w Belgii. Od 2020 roku Trampolina została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę", oferującego bezpłatne wsparcie dla osób doświadczających przemocy. Projekt ten, finansowany z dotacji Regionu Stołecznego Brukseli oraz Regionu Walonii, zyskał ogromne uznanie i odpowiedział na pilne potrzeby wielu kobiet.

Po ponad pięciu latach zaangażowania w „Elles pour Elles" podjęłam jednak decyzję o całkowitym skoncentrowaniu się na mediacjach rozwodowych i rodzinnych. Wierzę, że sprawiedliwość negocjowana – oparta na szacunku, dialogu i wspólnym poszukiwaniu rozwiązań – ma zdecydowaną przewagę nad wieloletnimi i kosztownymi postępowaniami sądowymi. Dlatego też obecnie prowadzę własną praktykę mediacyjną Equi-Libre w ramach Trampolina ASBL, oferując parom w kryzysie konstruktywne i ludzkie podejście do rozstania, opieki nad dziećmi i podziału majątku.

Od 2018 roku współpracuję także z kancelarią notarialną w Brukseli.

W 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.

napisane przez Agnieszka Sità