Sąd pokoju: jakimi sprawami się zajmuje, jakie postępowania prowadzi.

S

Kto to jest sędzia pokoju i jaka jest jego rola?

Sędzia pokoju (zwany również “sędzią sąsiedztwa”) jest najbliższym geograficznie sędzią dla każdego obywatela. Zajmuje się wyłącznie drobnymi sprawami cywilnymi nie zagwarantowanymi kompetencyjnie dla innych sądów,  Na przykład:

  • spory sąsiedzkie;
  • spory dotyczące umów najmu;
  • wszystkie roszczenia o wartości poniżej 5 000 euro, które nie są wyłącznie przyznawane innemu sądowi;
  • Zarząd osobą i/lub jej majątkiem (w przypadku niepełnosprawności umysłowej lub zgoda na odrzucenie spadku przez osobę nieletnią).
  • Do sądu pokoju NIE ZWRACAMY SIĘ W SPRAWACH: rozwodowych, opieki nad dziećmi, alimentów, w sprawach karnych ani podatkowych.

Jakie są rodzaje procedur wnoszenia wniosku do sądu pokoju?

Obywatel może udać się do sądu pokoju w celu:

  1.  Zawarcia ugody

Ugoda to darmowa procedura, która nie wymaga udziału adwokata. W tym przypadku sędzia próbuje pogodzić strony, aby osiągnąć porozumienie. Nie podejmuje decyzji, działa jako neutralna i niezależna strona. Słucha i zatwierdza porozumienie lub brak porozumienia między stronami. Jeśli ugoda nie powiedzie się, strona skarżąca może wszcząć postępowanie sądowe.

  1. Wniesienia sprawy cywilnej

Polega to na przedstawieniu sprawy sędziemu (po opłaceniu kosztów postępowania). Sędzia pokoju jest odpowiedzialny za rozstrzygnięcie sporu poprzez wydanie wyroku. Koszty są trudne do oszacowania, ponieważ zależą od rodzaju działań i procedury. Warto wiedzieć, że obecność adwokata nie jest konieczna, choć jest zalecana. Można wnieść sprawę cywilną samodzielnie lub przez adwokata.

Jak złożyć pozew przed sądem pokoju?

 Ugoda

Kiedy składasz wniosek do sądu pokoju, ustal właściwy kanton sądowy. W Belgii istnieje sąd pokoju w każdym kantonie-obecnie jest ich 162 na terenie całej Belgii.  Kanton obejmuje jedną lub więcej gmin, z wyjątkiem dużych miast. Dowiedz się, do którego kantonu sądowego powinieneś się zwrócić,  ponieważ przeciwnym razie Twój wniosek może zostać odrzucony jako niedopuszczalny.

Gdy chcesz zawrzeć ugodę musisz wysłać zwykłe pismo do sędziego pokoju w celu przedstawienia spornej kwestii. Wniosek  musi on zawierać określone elementy takie jak : przedstawienie faktów oraz to, czego dokładnie żądasz. Na przykład: zapłata za ostatnie miesiące czynszu od najemcy. Dodatkowo dokładnie musisz określić kto jest stroną przeciwną-jak się nazywa, gdzie mieszka, etc>

Pozew

Jest to oficjalny dokument dostarczany przez komornika sądowego do miejsca zamieszkania strony pozwanej, która jest wezwana do stawienia się na rozprawę. Jeśli jesteś stroną powodową, musisz pokryć koszty komornika sądowego. Strona, która ostatecznie zostanie skazana, musi ponieść te koszty, czyli Ci je zwrócić bo zakończonej sprawie Natomiast w przypadku niewypłacalności pozwanego, nawet jeśli zostanie on skazany, te koszty ostatecznie i tak obciążą powoda.Koszt komorniczego dostarczenia pozwu to około 250-300 euro od każdej strony objętej pozwem. Uważaj na terminy: ustawowy okres między otrzymaniem pozwu a stawiennictwem przed sędzią wynosi co najmniej 8 dni.

Wniosek sądowy

Ten sposób wniesienia sprawy może być stosowany w niektórych sprawach takich jak spory dotyczące najmu. Musi być złożony przez stronę wnioskującą w biurze sądu pokoju lub wysłany pocztą. Nie musi mieć określonego formularza, ale prawo wymaga pewnych informacji na tym wniosku i załączenia niektórych dokumentów.

Czego można się spodziewać podczas postępowania przed sądem pokoju?

Przebieg posiedzenia mającego na celu zawarcie ugody.

To posiedzenie odbywa się w gabinecie sędziego i nie przypominają zwykłej rozprawy na sali sądowej. Jest to najmniej sformalizowany sposób rozstrzygania sporu. Strony zostają wcześniej powiadomione listem poleconym a dacie i godzinie spotkania z sędzią.

W procedurze mediacji możesz być reprezentowany przez osobę trzecią (krewnego, małżonka, członka rodziny, adwokata) za pomocą udzielonego pełnomocnictwa, które określa dokładne zakres umocowania osoby i daje wytyczne na jakie porozumienie zgadza się mocodawca.

Trzy ewentualne scenariusze postępowania ugodowego:

  1. Strona przeciwna nie stawia się: posiedzenie nie może się odbyć, a sędzia nie może podjąć decyzji. Możesz wszcząć postępowanie cywilne w celu uzyskania skazania strony przeciwnej.
  2. Strona przeciwna stawia się i osiągasz porozumienie: porozumienie ma moc wyroku. Przyjmuje formę protokołu ugody, który jest podpisany przez wszystkie strony oraz przez sędziego i sekretarza sądu.
  3. Strona przeciwna stawia się, ale nie osiągasz porozumienia: protokół ugody odnotowuje brak osiągnięcia porozumienia. Możesz wszcząć postępowanie cywilne w celu uzyskania skazania strony przeciwnej.

 

Postępowanie w sprawie cywilnej przed sędzią pokoju

Pierwsze posiedzenie oraz przebieg postępowania cywilnego

Na pierwsze posiedzenie zostaje wysłane wezwanie do stawienia się pozwanego. Wezwanie zawiera szczegóły dotyczące posiedzenia (data, miejsce, godzina). Podczas tego posiedzenia każdy ma możliwość przedstawienia swoich argumentów i stanowiska przed sędzią. Strona powodowa otwiera dyskusję czyli przedstawia swoje żądania jako pierwsza. Najprostsze sprawy (np. brak płatności za rachunki, ustalanie planu spłat) zostaną rozpatrzone bezpośrednio w trakcie posiedzenia. Bardziej złożone sprawy zostaną odroczone na późniejszą datę.

Ewentualne późniejsze posiedzenia i decyzja sędziego pokoju

Po wysłuchaniu argumentów obu stron, sprawa zostanie poddana rozważeniu, a sędzia rozpatrzy ją z należytą starannością. Sędzia powinien ogólnie podjąć decyzję w ciągu miesiąca, ale wszystko zależy od trudności oraz złożoności danej sprawy.

Strona przeciwna jest obecna na rozprawie

Jeśli sprawa zostanie rozpatrzona tego samego dnia, decyzja (skazanie lub odrzucenie wniosku) zostanie ogłoszona i wysłana pocztą. Jeśli sprawa zostanie odroczona, zostanie ustalona data nowego posiedzenia tak aby dać czas stronom na przygotowanie stosownej argumentacji oraz dowodów.

Strona przeciwna, która zostaje skazana, musi w pierwszej kolejności dobrowolnie dostosować się do tej decyzji i to  jak najszybciej. W przeciwnym razie wyrok zostanie wyegzekwowany przez komornika sądowego, co spowoduje dodatkowe koszty i rozpocznie bieg terminu do wniesienia apelacji (1 miesiąc od dnia doręczenia wyroku).

Strona przeciwna nie stawia się na rozprawie

W takim przypadku sędzia wyda wyrok zaoczny. Strona przeciwna będzie mogła wówczas w ciągu miesiąca od doręczenia wyroku wnieść sprzeciw przeciwko od tej decyzji. Następnie sprawa zostanie ponownie rozpatrzona przez tego samego sędziego, uwzględniając argumenty obu stron. Wydany zostanie wtedy wyrok “kontradyktoryjny” (z możliwością wniesienia odwołania od tej decyzji).

W przeciwnym razie, jeśli w ciągu miesiąca od doręczenia wyroku strona pozwana nie stawi się przed sędzią, zostanie skazana zaocznie, a zatem strona powodowa automatycznie wygra sprawę.

Jak odwołać się od decyzji sędziego pokoju?

Możliwe jest lub nie złożenie odwołania (apelacji/sprzeciwu), w zależności od okoliczności:

Decyzja kontradyktoryjna (przy obecności przeciwnika)

W przypadku, gdy osoba nie zgadza się z decyzją sędziego pokoju może ona wnieść apelację do sądu pierwszej instancji (termin wynosi 1 miesiąc). Jednak jeśli spór dotyczy kwoty pieniężnej mniejszej lub równej 2 000 euro, nie ma możliwości odwołania. Jedynym środkiem odwoławczym będzie wówczas skierowanie sprawy do Sądu Kasacyjnego.

Decyzja zaoczna (przy nieobecności przeciwnika)

Jeśli decyzja zostanie wydana bez udziału strony przeciwnej ponieważ ta się nie stawiła na rozprawie, możliwe jest złożenie sprzeciwu w ciągu miesiąca od doręczenia wyroku. Następnie można złożyć ewentualną apelację od decyzji sprzecznej wydanej w wyniku sprzeciwu.

o autorze

Agnieszka Sità

Nazywam się Agnieszka Maria Sità.
Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, akredytowanym mediatorem rodzinnym przy Sądzie I Instancji w Brukseli, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego oraz włoskiego oraz posiadam dyplom Uniwersytetu Paryż V studiów interdyscyplinarnych z Psychotraumatologii klinicznej oraz Wiktymologii oraz Centrum Psychotraumatologii Montoyer w Brukseli. Ukończyłam także podyplomowe studia z Praw Cudzoziemców organizowane w Brukseli przez ULB oraz ADDE, co jest mi niezwykle przydatne z punktu widzenia niesienia pomocy i wsparcia prawnego dla osób przybywających z Ukrainy do Belgii.
W 2018 roku otrzymałam uprawnienia Mediatora Długów w postępowaniu polubownym. Swój staż odbyłam w Centre d’Appui de la Ville de Bruxelles, gdzie miałam okazję poznać praktyczną stronę udzielania pomocy osobom znajdującym się sytuacji zadłużenia począwszy od kontroli poprawności i zasadności wezwań do zapłaty, poprzez weryfikację terminów przedawnienia aż po ostateczną negocjację z wierzycielem bądź komornikiem celem ustalenia jak najdogodniejszego planu spłat..Odbyłam roczną praktykę w Prokuraturze Okręgowej w Żninie jak i w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi. W Belgii mieszkam od ponad 18 lat, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w instytucjach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych.
Przez kilka lat pracowałam w bardzo zbiurokratyzowanym środowisku, gdzie tworzenie ogromnej ilości dokumentów, raportów, ankiet etc. uzmysłowiło mi, że nie czuję się komfortowo w tej „papierowo-biurowej” rzeczywistości. Zawsze lubiłam pracować z ludźmi i pisanie pism wydawało mi się jedynie środkiem a nie celem samym w sobie. Dlatego też, pomimo wielu obaw czy dam radę, zdecydowałam się w wieku 30-paru lat zrobić użytek wynikający z połączenia mojej pasji do psychologii klinicznej oraz prawa i stworzyć w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum ‘PORADA’.
W 2019 roku zaproponowałam inicjatywę związaną z założeniem Stowarzyszenia Trampolina, którego celem w dalszym ciągu jest świadczenie usług prawno-psychologicznych dla Polonii mieszkającej w Belgii z tą różnicą, że jako Stowarzyszenie będące osobą prawną możemy przystępować do projektów, które pomogą nam w finansowaniu konsultacji dla osób znajdujących się w wyjątkowo trudnym położeniu.

Od roku 2018 współpracuję z kancelarią notarialną w Brukseli.

W roku 2020 Trampolina Asbl została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę” dzięki, któremu istnieje możliwość skorzystania z bezpłatnych konsultacji dla osób doznających przemocy. Natomiast od 2023 roku Trampolina ASBL otrzymuje bezpośrednie subwencje z regionu Bruksela a od 2024 także od Regionu Walonia na prowadzenie projektu Elles pour Elles
Projekt ten spotyka się z bardzo dużym zainteresowaniem odpowiadającym zapotrzebowaniu na poradnictwo prawno-psychologiczne związane z przemocą oraz jej konsekwencjami na planie rodzinnym oraz finansowym.

W lutym 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy sądowych oraz przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.

napisane przez Agnieszka Sità