Prawo aborcyjne w Belgii.

P

 

Co mówi prawo? Ostatnia nowelizacja  z 15 października 2018 r.

Aborcja co do zasady była zakazana w Belgii na mocy artykułów 348 do 353 Kodeksu karnego z 1867 roku aż do lat 90-tych ubiegłego stulecia. Wykonywanie aborcji było więc jedną ze zbrodni „przeciwko porządkowi rodziny i moralności publicznej”

Aborcje lecznicze miały miejsce w już 1940 r. w niektórych belgijskich szpitalach, natomiast usunięcia niechcianych ciąż odbywały się nielegalnie w bardzo złych warunkach sanitarnych z narażeniem życia kobiety. Boom na nielegalne aborcje przypada w Belgii na lata 60-te w związku z ogólnym wzrostem demograficznym.

Prawo belgijskie zezwala na aborcję od 3 kwietnia 1990 roku. Każda kobieta w ciąży, której stan stawia ją w trudnej sytuacji, ma prawo zażądać przerwania ciąży, niezależnie od wieku. Aborcja musi odbywać się w placówce opiekuńczej: szpitalnej lub pozaszpitalnej, czyli ośrodku planowania rodziny przeprowadzającym taki zabieg.

Aborcja została definitywnie zdekryminalizowana w 1990 roku na mocy ustawy o częściowej depenalizacji znanej jako prawo Lallemanda-Michielsena, nazwanej na cześć Rogera Lallemanda, socjalistycznego senatora, adwokata,  który bronił Willy’ego Peersa   w 1973 roku, oraz Lucienne Michielsen z flamandzkiej partii liberalnej. Ustawa, uchwalona w Izbie 29 marca 1990 r., doprowadziła do depenalizacji aborcji mimo sprzeciwu samego króla Belgii. Ustawa została ostatecznie ogłoszona 3 kwietnia. Prawo Lallemand-Michielsen nie zezwala na aborcję, ale zawiesza postępowanie sądowe w przypadkach, gdy aborcja odbywa się zgodnie z warunkami określonymi przez prawo1. Daje także personelowi medycznemu i pielęgniarskiemu prawo odmowy wykonania aborcji.

Warunkiem koniecznym dla usunięcia ciąży jest tzw. stan nieszczęścia. Zgodnie z prawem belgijskim aborcja niechcianej ciąży jest legalna, ale tylko przed dwunastym tygodniem ciąży od poczęcia, czyli 14 tygodni po rozpoczęciu ostatniej miesiączki .

W kierunku całkowitej depenalizacji?

W 2020 r. został przedstawiony projekt ustawy o całkowitej depenalizacji aborcji i wydłużeniu okresu z 12 do 18 tygodni. Jest podpisany przez wszystkie strony z wyjątkiem CD&V, N-VA i Vlaams Belang oraz CDH. Głosowanie odraczane jest już czterokrotnie po złożeniu serii poprawek przez CD&V, N-VA i Vlaams Belang.

Aborcje ze wskazań medycznych

Późniejsze usunięcia ciąży są dopuszczalne i  wykonywane, gdy ciąża stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia matki lub gdy płód cierpi na poważną i nieuleczalną chorobę. Ta decyzja zawsze jest podejmowana po konsylium co najmniej dwóch lekarzy. Najczęstszym przypadkiem jest wykrycie trisomii 21,23,19 u nienarodzonego płodu. Lista chorób zakwalifikowanych jako poważne i nieuleczalne jest długa i zróżnicowana, o czym świadczy półroczne sprawozdanie krajowej komisji ds. Oceny przerwania ciąży.

Medyczne przerwanie ciąży (IMG), zwane także aborcją terapeutyczną, jest porodem indukowanym i przedwczesnym. IMG można wykonywać po 12. tygodniu ciąży. W takim przypadku nie ma z góry określonego terminu, co pozwala rodzicom poświęcić czas na przemyślenie. Wyjaśnienie: tekst prawa mówi o aborcji w obu przypadkach, rozróżnienie między aborcją a IMG jest rozróżnieniem

Aborcja musi być wykonana w szpitalu lub w ośrodku planowania rodziny. Zakład ma obowiązek poinformować kobietę o przysługującej jej pomocy socjalnej, gdyby zdecydowała się na urodzenie dziecka. Rozmowa psychologiczna i badanie lekarskie są obowiązkowe w momencie złożenia wniosku, a przed wykonaniem procedury musi upłynąć sześć dni. W dniu zabiegu kobieta musi podpisać dokument potwierdzający niezmienną chęć dokonania aborcji.

Od 500 do 1000 kobiet rocznie jedzie do Holandii  aby wykonać zabieg aborcji po 14 tygodniu.

Na ten argument powołują się zwolennicy projektu ustawy o wydłużeniu okresu na podjęcie decyzji w sprawie aborcji. Od 500 do 1000 kobiet do podróżuje rocznie z Belgii  do Holandii, gdzie legalny termin wynosi 24 tygodnie, ale że nie posiadają tam ubezpieczenia zdrowotnego muszą zapłacić dużą kwotę pieniędzy za przerwanie ciąży.

Osobiście myślę, że….

Niemniej jednak jest to także kwestia etyczna. Osobiście wydaje mi się, że termin do wykonania zabiegu przerwania ciąży powinien zostać ujednolicony, ale nie przez wydłużenie go w Belgii, ale raczej poprzez skrócenie go w Holandii. Jeśli kobieta nie chce urodzić dziecka to praktycznie wie to już od momentu, w którym dowiaduje się, że jest w ciąży. 24 tygodnie to prawie 6 miesięcy, co w mojej opinii jest nieakceptowane. Co innego, gdy istnieją wskazania medyczne, gdy płód ma uniemożliwiające normalne funkcjonowanie wady genetyczne. Niestety ostatni wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego odbiera Polkom prawo do podjęcia decyzji o usunięciu nawet wadliwego płodu, obarczonego nieuleczalną chorobą lub niedorozwojem.

TK wydając taki wyrok nie dość, że upokorzył tysiące kobiet odbierając możliwość decydowania o własnym życiu to jeszcze na raził je na utratę zdrowia i życia. Jeśli kobieta będzie chciała usunąć ciążę to zawsze znajdzie na to sposób- za granicą lub raczej gdzieś nielegalnie, w złych warunkach. Pytanie, czy Sędziowie TK chcą wziąć za to odpowiedzialność? Jeśli Polska nie jest gotowa na postęp to niech chociaż nie wraca do ŚREDNIOWIECZA.

 

o autorze

Agnieszka Sità

Nazywam się Agnieszka Maria Sità.
Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, akredytowanym mediatorem rodzinnym przy Sądzie I Instancji w Brukseli, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego oraz włoskiego oraz posiadam dyplom Uniwersytetu Paryż V studiów interdyscyplinarnych z Psychotraumatologii klinicznej oraz Wiktymologii oraz Centrum Psychotraumatologii Montoyer w Brukseli. Ukończyłam także podyplomowe studia z Praw Cudzoziemców organizowane w Brukseli przez ULB oraz ADDE, co jest mi niezwykle przydatne z punktu widzenia niesienia pomocy i wsparcia prawnego dla osób przybywających z Ukrainy do Belgii.
W 2018 roku otrzymałam uprawnienia Mediatora Długów w postępowaniu polubownym. Swój staż odbyłam w Centre d’Appui de la Ville de Bruxelles, gdzie miałam okazję poznać praktyczną stronę udzielania pomocy osobom znajdującym się sytuacji zadłużenia począwszy od kontroli poprawności i zasadności wezwań do zapłaty, poprzez weryfikację terminów przedawnienia aż po ostateczną negocjację z wierzycielem bądź komornikiem celem ustalenia jak najdogodniejszego planu spłat..Odbyłam roczną praktykę w Prokuraturze Okręgowej w Żninie jak i w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi. W Belgii mieszkam od ponad 18 lat, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w instytucjach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych.
Przez kilka lat pracowałam w bardzo zbiurokratyzowanym środowisku, gdzie tworzenie ogromnej ilości dokumentów, raportów, ankiet etc. uzmysłowiło mi, że nie czuję się komfortowo w tej „papierowo-biurowej” rzeczywistości. Zawsze lubiłam pracować z ludźmi i pisanie pism wydawało mi się jedynie środkiem a nie celem samym w sobie. Dlatego też, pomimo wielu obaw czy dam radę, zdecydowałam się w wieku 30-paru lat zrobić użytek wynikający z połączenia mojej pasji do psychologii klinicznej oraz prawa i stworzyć w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum ‘PORADA’.
W 2019 roku zaproponowałam inicjatywę związaną z założeniem Stowarzyszenia Trampolina, którego celem w dalszym ciągu jest świadczenie usług prawno-psychologicznych dla Polonii mieszkającej w Belgii z tą różnicą, że jako Stowarzyszenie będące osobą prawną możemy przystępować do projektów, które pomogą nam w finansowaniu konsultacji dla osób znajdujących się w wyjątkowo trudnym położeniu.

Od roku 2018 współpracuję z kancelarią notarialną w Brukseli.

W roku 2020 Trampolina Asbl została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę” dzięki, któremu istnieje możliwość skorzystania z bezpłatnych konsultacji dla osób doznających przemocy. Natomiast od 2023 roku Trampolina ASBL otrzymuje bezpośrednie subwencje z regionu Bruksela a od 2024 także od Regionu Walonia na prowadzenie projektu Elles pour Elles
Projekt ten spotyka się z bardzo dużym zainteresowaniem odpowiadającym zapotrzebowaniu na poradnictwo prawno-psychologiczne związane z przemocą oraz jej konsekwencjami na planie rodzinnym oraz finansowym.

W lutym 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy sądowych oraz przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.

napisane przez Agnieszka Sità