Odrzucenie spadku przez nieletniego w Belgii

O

Dziedziczenie spadku przez nieletnich jest procesem, który podlega ścisłym regulacjom prawnym. W Belgii, zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego, osoby niepełnoletnie nie mogą samodzielnie decydować o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. W ich imieniu działają przedstawiciele ustawowi (rodzice lub opiekunowie prawni), jednak każda taka decyzja wymaga zgody sądu pokoju (Justice de Paix) właściwego dla miejsca zamieszkania nieletniego.

Podstawa prawna Podstawą prawną regulującą odrzucenie spadku przez nieletniego jest Kodeks Cywilny Belgii, w szczególności art. 410 i art. 793, które precyzują zasady dziedziczenia i udział nieletnich w procesie spadkowym. Zgodnie z belgijskim prawem, ochrona interesów dziecka jest priorytetem, dlatego decyzja o odrzuceniu spadku wymaga interwencji sądu pokoju (Justice de Paix). Dodatkowo, z mocy samego prawa, sędzia ma obowiązek sprawdzić, czy proponowana przez rodzicow odrzucenie  leży w najlepszym interesie dziecka.

Kiedy odrzucenie spadku jest konieczne? Spadek może obejmować nie tylko aktywa (np. nieruchomości, środki finansowe), ale również długi spadkodawcy. W przypadku, gdy długi przewyższają wartość aktywów, odrzucenie spadku jest często jedynym rozsądnym rozwiązaniem. Rodzice lub opiekunowie prawni nie mogą samodzielnie zdecydować o odrzuceniu spadku przez nieletniego.

Procedura odrzucenia spadku przez nieletniego

  • Złożenie wniosku do sądu pokoju
    • Rodzice lub opiekunowie prawni składają wniosek do sądu pokoju (Justice de Paix) w gminie, w której mieszka nieletni.
    • Wniosek powinien zawierać szczegółowe uzasadnienie decyzji o odrzuceniu spadku oraz dokumenty potwierdzające stan masy spadkowej (aktywa i długi).
  • Rozprawa przed sądem pokoju
    • Sąd analizuje sytuację finansową związaną ze spadkiem, w tym wysokość aktywów i długów ( posiedzenie bez udzialu stron).
    • Może wezwać rodziców, opiekunów prawnych lub innych zainteresowanych do złożenia dodatkowych wyjaśnień.
    • Sędzia bada, czy odrzucenie spadku leży w interesie nieletniego.
  • Decyzja sądu pokoju
    • Jeżeli sąd uzna, że odrzucenie spadku jest korzystne dla nieletniego, wydaje zgodę w formie postanowienia  na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku.
    • W niektórych bardziej skomplikowanych przypadkach sąd może wydać decyzję, że nieletni powinien przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że odpowiedzialność nieletniego za długi spadkowe jest ograniczona do wartości aktywów spadkowych. Oznacza to, że nieletni nie ponosi odpowiedzialności za długi przewyższające wartość majątku odziedziczonego ze spadku. W takim przypadku sporządza się inwentarz, czyli szczegółowy wykaz aktywów i pasywów spadkowych, który pozwala określić, jakie zobowiązania mogą być pokryte z odziedziczonego majątku.
    • Decyzja sądu jest wydawana w formie pisemnej i dostarczona pocztą.
  • Oświadczenie o odrzuceniu spadku
    • Po uzyskaniu zgody sądu, rodzice lub opiekunowie muszą udać się do notariusza, aby formalnie złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu nieletniego.

Skutki prawne odrzucenia spadku Po odrzuceniu spadku, nieletni jest traktowany tak, jakby nigdy nie był spadkobiercą. Nie ponosi odpowiedzialności za długi spadkowe. Skutki te dotyczą również przyszłych sytuacji prawnych związanych z długami spadkodawcy. Warto zaznaczyć, że odrzucenie spadku przez nieletniego w Belgii jest skuteczne nawet wtedy, gdy spadkodawca zmarł w Polsce, a główne postępowanie spadkowe toczy się w Polsce. W takim przypadku, zgoda sądu pokoju w Belgii oraz oświadczenie złożone przed belgijskim notariuszem mają pełną moc prawną, a nieletni jest zwolniony z odpowiedzialności za długi spadkowe, niezależnie od miejsca prowadzenia głównego postępowania. Należy pamiętać, że jeśli główne postępowanie spadkowe toczy się w Polsce, termin na odrzucenie spadku wynosi 6 miesięcy, licząc np. od momentu, w którym rodzic nieletniego odrzucił spadek. Dlatego nie należy zwlekać z podjęciem działań, ponieważ procedura w Belgii trwa co najmniej kilka tygodni.

Koszty procedury Złożenie wniosku do sądu pokoju wiąże się z opłatami administracyjnymi. Dodatkowe koszty mogą dotyczyć wynagrodzenia notariusza za złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Podsumowanie Odrzucenie spadku przez nieletniego w Belgii to procedura, która wymaga zgody sądu pokoju, co ma na celu ochronę interesów małoletnich spadkobierców. Rodzice lub opiekunowie prawni muszą przedstawić przekonujące argumenty oraz dowody, że taka decyzja leży w interesie dziecka. Cały proces, choć złożony, daje gwarancję, że prawa nieletnich będą należycie chronione, a długi spadkowe nie obciążą ich przyszłości finansowej.

mks_pullquote align=”left” width=”300″ size=”18″ bg_color=”#fa8231″
txt_color=”#ffffff”]Jeśli temat poruszony w artykule dotyczy także
Ciebie, umów się na konsultację w ramach wybranego działu: mediator,
notariusz, dział prawno-administracyjny.

Kontakt [/mks_pullquote]

Agnieszka Maria Sità
GSM +32 495 28 98 24
prawnik@trampolina.be

o autorze

Agnieszka Sità

Agnieszka Maria Sità

Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego i włoskiego oraz akredytowanym mediatorem rodzinnym i spadkowym przy Sądzie Pierwszej Instancji w Brukseli. Ukończyłam interdyscyplinarne studia z psychotraumatologii klinicznej i wiktymologii na Uniwersytecie Paris V oraz w Centre de Psychotraumatologie Montoyer w Brukseli. Odbyłam również podyplomowe studia z zakresu praw cudzoziemców na ULB i w ADDE – co okazało się niezwykle pomocne w mojej pracy z osobami przybywającymi z Ukrainy do Belgii.

Od 2018 roku posiadam uprawnienia mediatora długów w postępowaniu polubownym, które uzyskałam po odbyciu stażu w Centre d'Appui de la Ville de Bruxelles. Tam miałam okazję pracować z osobami zadłużonymi – od analizy dokumentów, przez ocenę zasadności roszczeń, aż po negocjacje z wierzycielami i komornikami w celu ustalenia realistycznego planu spłat. Zdobyłam również doświadczenie w Prokuraturze Okręgowej w Żninie oraz w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi.

Od ponad 18 lat mieszkam w Belgii, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w strukturach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych. Praca w zbiurokratyzowanym środowisku, w którym dominowały raporty i procedury, uświadomiła mi, że moje miejsce jest w bezpośrednim kontakcie z ludźmi. Połączyłam pasję do psychologii i prawa, zakładając w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum „Porada".

W 2019 roku zainicjowałam powstanie Stowarzyszenia Trampolina ASBL, którego celem było świadczenie pomocy prawno-psychologicznej dla Polonii w Belgii. Od 2020 roku Trampolina została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę", oferującego bezpłatne wsparcie dla osób doświadczających przemocy. Projekt ten, finansowany z dotacji Regionu Stołecznego Brukseli oraz Regionu Walonii, zyskał ogromne uznanie i odpowiedział na pilne potrzeby wielu kobiet.

Po ponad pięciu latach zaangażowania w „Elles pour Elles" podjęłam jednak decyzję o całkowitym skoncentrowaniu się na mediacjach rozwodowych i rodzinnych. Wierzę, że sprawiedliwość negocjowana – oparta na szacunku, dialogu i wspólnym poszukiwaniu rozwiązań – ma zdecydowaną przewagę nad wieloletnimi i kosztownymi postępowaniami sądowymi. Dlatego też obecnie prowadzę własną praktykę mediacyjną Equi-Libre w ramach Trampolina ASBL, oferując parom w kryzysie konstruktywne i ludzkie podejście do rozstania, opieki nad dziećmi i podziału majątku.

Od 2018 roku współpracuję także z kancelarią notarialną w Brukseli.

W 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.