Lepszy zapis testamentowy czy darowizna? Zależy….

L

Przychodzi taki moment w życiu, w którym zaczynamy zastanawiać, co stanie się ze zgromadzonym przez nas majątkiem, kiedy nas już tu nie będzie. Niektórzy w obliczu podeszłego wieku, choroby lub zwykłej zapobiegliwości szukają rozwiązań w zgodzie ze swoim sumieniem oraz wolą spisując testament lub dokonując darowizny. Ci, którzy nie podejmą takich działań automatycznie wybierają dziedziczenie ustawowe, czyli po zmarłym dziedziczy się tak jak przewidują to przepisy prawa w przypadku barku testamentu.

 

Istnieją 2 formy testamentów:

1.TESTAMENT HOLOGRAFICZNY (własnoręczny)

Testament jest napisany w całości odręcznie na zwykłam arkuszu papieru. Aby go spisać nie potrzebujesz notariusza ani świadków.

Aby testament holograficzny był ważny, musi:

  • być napisany w całości własnoręcznie; W szczególnych sytuacjach obowiązek własnoręczności może być zminimalizowany do własnoręcznego podpisu, ale są to wyjątkowo rzadkie przypadki.
  • być opatrzony datą;
  • być podpisany;
  • być wystarczająco jasny i zrozumiały

PLUSY

  • Łatwo jest go napisać
  • Można go zmienić w dowolnym momencie
  • Jest bezpłatny

MINUSY

  • Może zawierać wady prawne

Bez porady notariusza ryzykujesz, że złożysz swoje życzenia nieprawidłowo, a Twój testament może okazać się sprzeczny z przepisami prawa

  • Łatwiej jest zaskarżyć sprawę w sądzie. Ktoś może podnieść argument, że nie byłeś w pełni władz umysłowych przy spisywaniu Twojej ostatniej woli.
  • Może zniknąć, zostać zniszczony lub zostać nigdy nieodnaleziony przez spadkobierców .
  1. TESTAMENT NOTARIALNY

Testament sporządza notariusz w Twojej obecności. Notariusz spisuje Twoją wolę, ponownie ją czyta, a  następnie spadkodawca się podpisuje. Obecnych jest 2 świadków.

PLUSY

  • Spisany jest po konsultacji z notariuszem, więc najprawdopodobniej nie będzie obciążony wadami prawnymi. Notariusz może Ci doradzić korzystne rozwiązania podatkowe W Belgii spadki są bardzo wysokooprocentowane.
  • Trudniej jest zaskarżyć sprawę w sądzie.

Notariusz potwierdza, że jesteś w stanie wyrazić swoja ostatnią wolę w związku z tym jej ważność  jest trudniejsza do zakwestionowania.

  • Jest zarejestrowany w Centralnym Rejestrze Testamentów (CRT) przez notariusza. Twoja wola będzie automatycznie znana po Twojej śmierci Twoim spadkobiercom

MINUSY

  • Jest płatny (średnio od 250 do 600 EURO, jeśli jest wiele szczegółowych zapisów)
  • Potrzebujesz notariusza i 2 świadków lub 2 notariuszy
  • Opłata za zrejestrowanie wynosi 25 EUR.
  1. OGRANICZENIA PRAWNE

Jeśli spisujesz testament, możesz co do zasady przekazać swoje aktywa komu chcesz.

Niemniej jednak nie możesz testamentem pozbawić spadku tych, którym przysługuje prawo do zachowk,u czyli

  • Twojemu małżonkowi
  • Twoim dzieciom

Jeśli oddasz chrześniakowi cały swój majątek, Twój testament częściowo będzie nieważny, jeśli spadkobierca zachowkowy  zażąda swojego udziału.

Jeśli nie masz spadkobierców posiadających prawo do zachowku możesz sporządzić testament i zaplanować przekazanie całej swojej własności ukochanej osobie lub przekazać pieniądze np. na cel charytatywny lub na badania naukowe.

DAROWIZNA

Istnieją 3 rodzaje darowizn:

  1. DAROWIZA Z RĘKI DO RĘKI.

To najczęstsza forma darowizny.

Jest to możliwe tylko w przypadku przedmiotów lub gotówki. Możesz podarować komuś swoją biżuterię, zastawę stołową, zestaw wędkarski, itp. Nie musisz iść do notariusza , aby dokonać tego typu darowizny.

  1. DAROWIZNA BANKOWA.

Możesz wpłacić określoną kwotę na czyjeś konto bankowe.

 

  1. DAROWIZNA NOTARIALNA.

Podpisujesz u notariusza akt darowizny, który jest prawdziwą umową. Możesz dołączyć konkretne klauzule, takie jak warunki lub powody anulowania darowizny.

Interwencja notariusza umożliwia udowodnienie istnienia prezentu, ponieważ musi sporządzić akt i wykonać kopię.

Jeśli chcesz podarować budynek (dom, mieszkanie, działkę, garaż itp.), Musisz dokonać przeniesienia własności nieruchomości obowiązkowo przed notariuszem.

Koszt darowizny jest różny w zależności od wartości przekazanego majątku.

Jeśli przekazujesz darowiznę, nie możesz zmienić zdania. Mówi się, że darowizny są nieodwołalne.

Ale są wyjątki:

  • Darowizna między małżonkami: jeśli ofiarujesz coś współmałżonkowi, zawsze możesz odwołać się od darowizny, to znaczy zmienić decyzję i odzyskać darowiznę ,o ile w umowie małżeńskiej nie przewidziano, że darowizna jest nieodwołalna.
  • Prawo do zwrotu: możesz dokonać zapisu w akcie darowizny na mocy którego postanawia się , że jeśli obdarowany umrze przed Tobą, to odzyskasz to, co mu dałeś, nawet jeśli ta osoba ma dzieci.
  • Niewykonanie obowiązków: w momencie darowizny możesz określić zobowiązania, które ma wykonać obdarowany. Możesz np. w akcie darowizny postanowić, że obdarowany ma Cię utrzymywać. Jeśli osoba notorycznie uchyla się od tego obowiązku możesz cofnąć mu darowiznę.
  • Niewdzięczność: Są to rzadkie sytuacje, w których obdarowany nie szanuje Cię i nie jest Ci wdzięczny. Na przykład, jeśli powoduje obrażenia ciała lub stosuje wobec Ciebie przemoc fizyczną, psychiczną, ekonomiczną.
  1. OGRANICZENIA PRAWNE

Jeśli masz spadkobierców uprawnionych do zachowku, to znaczy:

  • małżonek lub;
  • jedno lub więcej dzieci.

Spadkobiercom tym automatycznie przysługuje część Twojego spadku (część zastrzeżona), nie możesz ich wydziedziczyć poprzez dokonania darowizny.

W dniu Twojej śmierci zostaje odtworzone fikcyjne dziedzictwo, które obejmuje:

  • cały swój majątek w dniu śmierci oraz;
  • wszystkie darowizny, które przekazałeś w ciągu swojego życia.

Analizujemy się, co pozostaje w majątku w dniu Twojej śmierci. Następnie sprawdzamy, czy każdy z Twoich spadkobierców ma należną mu część zastrzeżoną.

Jeśli spadkobierca nie ma całej należnej mu części zastrzeżonej, może zażądać zmniejszenia darowizn, które przekazałeś za życia.

Konkretnie, jeśli oddałeś cały swój majątek krewnemu lub przyjacielowi, spadkobierca, który nie otrzymał swojego udziału w spadku, może poprosić go o zwrot części majątku, którego od Ciebie nie otrzymał a przysługuje mu on z mocy prawa (zachowek)

UWAGA

Darowizna: nieruchomość będąca przedmiotem darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od darowizn.

Testament: Majątek zmarłego podlega podatkowi od spadku.

Należy porównać ze swoim doradcą podatkowym lub notariuszem, co w Twoim przypadku jest korzystniejsze.

o autorze

Agnieszka Sità

Agnieszka Maria Sità

Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego i włoskiego oraz akredytowanym mediatorem rodzinnym i spadkowym przy Sądzie Pierwszej Instancji w Brukseli. Ukończyłam interdyscyplinarne studia z psychotraumatologii klinicznej i wiktymologii na Uniwersytecie Paris V oraz w Centre de Psychotraumatologie Montoyer w Brukseli. Odbyłam również podyplomowe studia z zakresu praw cudzoziemców na ULB i w ADDE – co okazało się niezwykle pomocne w mojej pracy z osobami przybywającymi z Ukrainy do Belgii.

Od 2018 roku posiadam uprawnienia mediatora długów w postępowaniu polubownym, które uzyskałam po odbyciu stażu w Centre d'Appui de la Ville de Bruxelles. Tam miałam okazję pracować z osobami zadłużonymi – od analizy dokumentów, przez ocenę zasadności roszczeń, aż po negocjacje z wierzycielami i komornikami w celu ustalenia realistycznego planu spłat. Zdobyłam również doświadczenie w Prokuraturze Okręgowej w Żninie oraz w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi.

Od ponad 18 lat mieszkam w Belgii, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w strukturach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych. Praca w zbiurokratyzowanym środowisku, w którym dominowały raporty i procedury, uświadomiła mi, że moje miejsce jest w bezpośrednim kontakcie z ludźmi. Połączyłam pasję do psychologii i prawa, zakładając w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum „Porada".

W 2019 roku zainicjowałam powstanie Stowarzyszenia Trampolina ASBL, którego celem było świadczenie pomocy prawno-psychologicznej dla Polonii w Belgii. Od 2020 roku Trampolina została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę", oferującego bezpłatne wsparcie dla osób doświadczających przemocy. Projekt ten, finansowany z dotacji Regionu Stołecznego Brukseli oraz Regionu Walonii, zyskał ogromne uznanie i odpowiedział na pilne potrzeby wielu kobiet.

Po ponad pięciu latach zaangażowania w „Elles pour Elles" podjęłam jednak decyzję o całkowitym skoncentrowaniu się na mediacjach rozwodowych i rodzinnych. Wierzę, że sprawiedliwość negocjowana – oparta na szacunku, dialogu i wspólnym poszukiwaniu rozwiązań – ma zdecydowaną przewagę nad wieloletnimi i kosztownymi postępowaniami sądowymi. Dlatego też obecnie prowadzę własną praktykę mediacyjną Equi-Libre w ramach Trampolina ASBL, oferując parom w kryzysie konstruktywne i ludzkie podejście do rozstania, opieki nad dziećmi i podziału majątku.

Od 2018 roku współpracuję także z kancelarią notarialną w Brukseli.

W 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.