Lepszy zapis testamentowy czy darowizna? Zależy….

L

Przychodzi taki moment w życiu, w którym zaczynamy zastanawiać, co stanie się ze zgromadzonym przez nas majątkiem, kiedy nas już tu nie będzie. Niektórzy w obliczu podeszłego wieku, choroby lub zwykłej zapobiegliwości szukają rozwiązań w zgodzie ze swoim sumieniem oraz wolą spisując testament lub dokonując darowizny. Ci, którzy nie podejmą takich działań automatycznie wybierają dziedziczenie ustawowe, czyli po zmarłym dziedziczy się tak jak przewidują to przepisy prawa w przypadku barku testamentu.

 

Istnieją 2 formy testamentów:

1.TESTAMENT HOLOGRAFICZNY (własnoręczny)

Testament jest napisany w całości odręcznie na zwykłam arkuszu papieru. Aby go spisać nie potrzebujesz notariusza ani świadków.

Aby testament holograficzny był ważny, musi:

  • być napisany w całości własnoręcznie; W szczególnych sytuacjach obowiązek własnoręczności może być zminimalizowany do własnoręcznego podpisu, ale są to wyjątkowo rzadkie przypadki.
  • być opatrzony datą;
  • być podpisany;
  • być wystarczająco jasny i zrozumiały

PLUSY

  • Łatwo jest go napisać
  • Można go zmienić w dowolnym momencie
  • Jest bezpłatny

MINUSY

  • Może zawierać wady prawne

Bez porady notariusza ryzykujesz, że złożysz swoje życzenia nieprawidłowo, a Twój testament może okazać się sprzeczny z przepisami prawa

  • Łatwiej jest zaskarżyć sprawę w sądzie. Ktoś może podnieść argument, że nie byłeś w pełni władz umysłowych przy spisywaniu Twojej ostatniej woli.
  • Może zniknąć, zostać zniszczony lub zostać nigdy nieodnaleziony przez spadkobierców .
  1. TESTAMENT NOTARIALNY

Testament sporządza notariusz w Twojej obecności. Notariusz spisuje Twoją wolę, ponownie ją czyta, a  następnie spadkodawca się podpisuje. Obecnych jest 2 świadków.

PLUSY

  • Spisany jest po konsultacji z notariuszem, więc najprawdopodobniej nie będzie obciążony wadami prawnymi. Notariusz może Ci doradzić korzystne rozwiązania podatkowe W Belgii spadki są bardzo wysokooprocentowane.
  • Trudniej jest zaskarżyć sprawę w sądzie.

Notariusz potwierdza, że jesteś w stanie wyrazić swoja ostatnią wolę w związku z tym jej ważność  jest trudniejsza do zakwestionowania.

  • Jest zarejestrowany w Centralnym Rejestrze Testamentów (CRT) przez notariusza. Twoja wola będzie automatycznie znana po Twojej śmierci Twoim spadkobiercom

MINUSY

  • Jest płatny (średnio od 250 do 600 EURO, jeśli jest wiele szczegółowych zapisów)
  • Potrzebujesz notariusza i 2 świadków lub 2 notariuszy
  • Opłata za zrejestrowanie wynosi 25 EUR.
  1. OGRANICZENIA PRAWNE

Jeśli spisujesz testament, możesz co do zasady przekazać swoje aktywa komu chcesz.

Niemniej jednak nie możesz testamentem pozbawić spadku tych, którym przysługuje prawo do zachowk,u czyli

  • Twojemu małżonkowi
  • Twoim dzieciom

Jeśli oddasz chrześniakowi cały swój majątek, Twój testament częściowo będzie nieważny, jeśli spadkobierca zachowkowy  zażąda swojego udziału.

Jeśli nie masz spadkobierców posiadających prawo do zachowku możesz sporządzić testament i zaplanować przekazanie całej swojej własności ukochanej osobie lub przekazać pieniądze np. na cel charytatywny lub na badania naukowe.

DAROWIZNA

Istnieją 3 rodzaje darowizn:

  1. DAROWIZA Z RĘKI DO RĘKI.

To najczęstsza forma darowizny.

Jest to możliwe tylko w przypadku przedmiotów lub gotówki. Możesz podarować komuś swoją biżuterię, zastawę stołową, zestaw wędkarski, itp. Nie musisz iść do notariusza , aby dokonać tego typu darowizny.

  1. DAROWIZNA BANKOWA.

Możesz wpłacić określoną kwotę na czyjeś konto bankowe.

 

  1. DAROWIZNA NOTARIALNA.

Podpisujesz u notariusza akt darowizny, który jest prawdziwą umową. Możesz dołączyć konkretne klauzule, takie jak warunki lub powody anulowania darowizny.

Interwencja notariusza umożliwia udowodnienie istnienia prezentu, ponieważ musi sporządzić akt i wykonać kopię.

Jeśli chcesz podarować budynek (dom, mieszkanie, działkę, garaż itp.), Musisz dokonać przeniesienia własności nieruchomości obowiązkowo przed notariuszem.

Koszt darowizny jest różny w zależności od wartości przekazanego majątku.

Jeśli przekazujesz darowiznę, nie możesz zmienić zdania. Mówi się, że darowizny są nieodwołalne.

Ale są wyjątki:

  • Darowizna między małżonkami: jeśli ofiarujesz coś współmałżonkowi, zawsze możesz odwołać się od darowizny, to znaczy zmienić decyzję i odzyskać darowiznę ,o ile w umowie małżeńskiej nie przewidziano, że darowizna jest nieodwołalna.
  • Prawo do zwrotu: możesz dokonać zapisu w akcie darowizny na mocy którego postanawia się , że jeśli obdarowany umrze przed Tobą, to odzyskasz to, co mu dałeś, nawet jeśli ta osoba ma dzieci.
  • Niewykonanie obowiązków: w momencie darowizny możesz określić zobowiązania, które ma wykonać obdarowany. Możesz np. w akcie darowizny postanowić, że obdarowany ma Cię utrzymywać. Jeśli osoba notorycznie uchyla się od tego obowiązku możesz cofnąć mu darowiznę.
  • Niewdzięczność: Są to rzadkie sytuacje, w których obdarowany nie szanuje Cię i nie jest Ci wdzięczny. Na przykład, jeśli powoduje obrażenia ciała lub stosuje wobec Ciebie przemoc fizyczną, psychiczną, ekonomiczną.
  1. OGRANICZENIA PRAWNE

Jeśli masz spadkobierców uprawnionych do zachowku, to znaczy:

  • małżonek lub;
  • jedno lub więcej dzieci.

Spadkobiercom tym automatycznie przysługuje część Twojego spadku (część zastrzeżona), nie możesz ich wydziedziczyć poprzez dokonania darowizny.

W dniu Twojej śmierci zostaje odtworzone fikcyjne dziedzictwo, które obejmuje:

  • cały swój majątek w dniu śmierci oraz;
  • wszystkie darowizny, które przekazałeś w ciągu swojego życia.

Analizujemy się, co pozostaje w majątku w dniu Twojej śmierci. Następnie sprawdzamy, czy każdy z Twoich spadkobierców ma należną mu część zastrzeżoną.

Jeśli spadkobierca nie ma całej należnej mu części zastrzeżonej, może zażądać zmniejszenia darowizn, które przekazałeś za życia.

Konkretnie, jeśli oddałeś cały swój majątek krewnemu lub przyjacielowi, spadkobierca, który nie otrzymał swojego udziału w spadku, może poprosić go o zwrot części majątku, którego od Ciebie nie otrzymał a przysługuje mu on z mocy prawa (zachowek)

UWAGA

Darowizna: nieruchomość będąca przedmiotem darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od darowizn.

Testament: Majątek zmarłego podlega podatkowi od spadku.

Należy porównać ze swoim doradcą podatkowym lub notariuszem, co w Twoim przypadku jest korzystniejsze.

o autorze

Agnieszka Sità

Nazywam się Agnieszka Maria Sità.
Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, akredytowanym mediatorem rodzinnym przy Sądzie I Instancji w Brukseli, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego oraz włoskiego oraz posiadam dyplom Uniwersytetu Paryż V studiów interdyscyplinarnych z Psychotraumatologii klinicznej oraz Wiktymologii oraz Centrum Psychotraumatologii Montoyer w Brukseli. Ukończyłam także podyplomowe studia z Praw Cudzoziemców organizowane w Brukseli przez ULB oraz ADDE, co jest mi niezwykle przydatne z punktu widzenia niesienia pomocy i wsparcia prawnego dla osób przybywających z Ukrainy do Belgii.
W 2018 roku otrzymałam uprawnienia Mediatora Długów w postępowaniu polubownym. Swój staż odbyłam w Centre d’Appui de la Ville de Bruxelles, gdzie miałam okazję poznać praktyczną stronę udzielania pomocy osobom znajdującym się sytuacji zadłużenia począwszy od kontroli poprawności i zasadności wezwań do zapłaty, poprzez weryfikację terminów przedawnienia aż po ostateczną negocjację z wierzycielem bądź komornikiem celem ustalenia jak najdogodniejszego planu spłat..Odbyłam roczną praktykę w Prokuraturze Okręgowej w Żninie jak i w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi. W Belgii mieszkam od ponad 18 lat, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w instytucjach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych.
Przez kilka lat pracowałam w bardzo zbiurokratyzowanym środowisku, gdzie tworzenie ogromnej ilości dokumentów, raportów, ankiet etc. uzmysłowiło mi, że nie czuję się komfortowo w tej „papierowo-biurowej” rzeczywistości. Zawsze lubiłam pracować z ludźmi i pisanie pism wydawało mi się jedynie środkiem a nie celem samym w sobie. Dlatego też, pomimo wielu obaw czy dam radę, zdecydowałam się w wieku 30-paru lat zrobić użytek wynikający z połączenia mojej pasji do psychologii klinicznej oraz prawa i stworzyć w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum ‘PORADA’.
W 2019 roku zaproponowałam inicjatywę związaną z założeniem Stowarzyszenia Trampolina, którego celem w dalszym ciągu jest świadczenie usług prawno-psychologicznych dla Polonii mieszkającej w Belgii z tą różnicą, że jako Stowarzyszenie będące osobą prawną możemy przystępować do projektów, które pomogą nam w finansowaniu konsultacji dla osób znajdujących się w wyjątkowo trudnym położeniu.

Od roku 2018 współpracuję z kancelarią notarialną w Brukseli.

W roku 2020 Trampolina Asbl została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę” dzięki, któremu istnieje możliwość skorzystania z bezpłatnych konsultacji dla osób doznających przemocy. Natomiast od 2023 roku Trampolina ASBL otrzymuje bezpośrednie subwencje z regionu Bruksela a od 2024 także od Regionu Walonia na prowadzenie projektu Elles pour Elles
Projekt ten spotyka się z bardzo dużym zainteresowaniem odpowiadającym zapotrzebowaniu na poradnictwo prawno-psychologiczne związane z przemocą oraz jej konsekwencjami na planie rodzinnym oraz finansowym.

W lutym 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy sądowych oraz przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.