Obniżenie podatku od zakupu nieruchomości w Walonii z 12,5 % do 3% (1 stycznia 2025 roku)

O

 


 

Władze Regionu Walońskiego zdecydowały o istotnej redukcji stawek podatku od czynności cywilnoprawnych (tzw. droits d’enregistrement) związanych z nabyciem nieruchomości. Nowa regulacja, która weszła w życie 1 stycznia 2025 roku, przewiduje obniżenie podstawowej stawki podatku do 3%, w miejsce dotychczas obowiązującej stawki 12,5%. Decyzja ta stanowi jeden z kluczowych elementów regionalnej polityki nowego rządu MR-Les Engagés.

Zakres zmian i likwidacja dotychczasowych ulg

Obniżka podatku do 3% dotyczy wyłącznie nabycia pierwszej i jedynej nieruchomości przez osoby fizyczne. W zamian za obniżenie stawki, ustawodawca zdecydował się na likwidację kilku dotychczas funkcjonujących preferencji fiskalnych, w tym:

  • Zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych do kwoty 40.000 euro,
  • Obniżonej stawki 6% dla nieruchomości o charakterze społecznym (tzw. habitations modestes),
  • „Czeku mieszkaniowego” (chèque-habitat), czyli kredytu podatkowego przysługującego osobom zaciągającym kredyt hipoteczny.

Decyzja o zniesieniu ulg budzi kontrowersje, ponieważ w niektórych przypadkach dotychczasowy system mógł przynosić większe korzyści niż nowa stawka 3%. Niemniej jednak rząd uzasadnia zmianę chęcią uproszczenia systemu podatkowego i zwiększenia dostępności mieszkań dla młodych nabywców.

Warunki skorzystania z nowej stawki podatkowej

Aby skorzystać z obniżonej stawki podatku, nabywca musi spełnić określone warunki:

  • Obowiązek zamieszkania w nabytej nieruchomości – nabywca musi zameldować się w lokalu w ciągu trzech lat od zakupu (lub pięciu lat w przypadku zakupu działki budowlanej).
  • Minimalny okres zamieszkania – obowiązek utrzymania meldunku przez okres co najmniej pięciu lat, pod rygorem obowiązku zwrotu uzyskanej korzyści podatkowej.

Natomiast w przypadku nabycia nieruchomości w celach inwestycyjnych lub zakupu drugiej nieruchomości, pozostaje obowiązująca dotychczasowa stawka podatku w wysokości 12,5%.

Wpływ zmian na rynek nieruchomości

Eksperci przewidują, że wprowadzenie niższej stawki podatku może wpłynąć na wzrost liczby transakcji na rynku nieruchomości. Zmiana nie powinna jednak spowodować gwałtownego wzrostu cen, ponieważ została wprowadzona w okresie stagnacji rynku nieruchomości. dodatkowo sprzedający nie są w stanie określić, czy nabywca spełnia warunki do skorzystania z niższej stawki, co może ograniczyć spekulacyjne podwyżki cen.

Niemniej jednak istnieje ryzyko, że większa liczba ofert zakupu wpłynie na mechanizm licytacyjny, co może skutkować lokalnymi wzrostami cen, zwłaszcza w bardziej atrakcyjnych rejonach.

Wpływ na rynek nieruchomości w Brukseli

Obniżenie podatku w Walonii może wywrzeć presję na władze Regionu Stołecznego Brukseli, który już teraz jest postrzegany jako mniej korzystny pod względem fiskalnym. Wprawdzie w Brukseli obowiązuje zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych dla pierwszych 200.000 euro wartości nieruchomości, jednak przy wyższych cenach transakcyjnych różnica między stawką 3% w Walonii a stawką 12,5% w Brukseli staje się znacząca. Jak wskazuje analiza, próg opłacalności przesuwa się na korzyść Walonii już przy transakcjach powyżej 263.158 euro, a powyżej 600.000 euro różnice stają się bardzo wyraźne. Może to skłaniać kupujących do wybierania nieruchomości w podbrukselskiej części Walonii, np. w Brabant wallon, kosztem samej Brukseli.

Regionalizacja podatków od nieruchomości spowodowała stopniowe zwiększanie presji fiskalnej na Brukselę, co może wymusić przyszłe zmiany w polityce podatkowej regionu.

Konsekwencje dla rynku nieruchomości nowych

Nowa polityka podatkowa dodatkowo zwiększa przepaść między rynkiem nieruchomości wtórnych a rynkiem nieruchomości nowych. Podczas gdy zakup nieruchomości używanej podlega od teraz 3% podatku, transakcje dotyczące nowych budynków podlegają opodatkowaniu VAT w wysokości 21% (z wyjątkiem wartości gruntu, która objęta jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych).

Wprowadzone zmiany mogą negatywnie wpłynąć na rynek nowych nieruchomości w Walonii, co potwierdzają już pierwsze sygnały ze strony deweloperów. Jak wskazuje najnowsze dane niektóre firmy deweloperskie już wycofują się z inwestycji w regionie, ponieważ ceny ofertowe na poziomie 3.500–3.700 euro/m² nie znajdują nabywców. Zniesienie „czeku mieszkaniowego” pogłębia tę sytuację, eliminując jeden z ostatnich mechanizmów wsparcia dla osób planujących zakup nowego mieszkania lub budowę domu.

Podsumowanie

Redukcja podatku od czynności cywilnoprawnych w Walonii do 3% od 1 stycznia 2025 roku jest reformą o znaczących konsekwencjach dla rynku nieruchomości. Może ona wpłynąć na zwiększenie transakcji na rynku wtórnym i przyciągnąć kupujących do regionu, zwłaszcza z Brukseli. Jednocześnie pogłębia się rozbieżność między rynkiem nieruchomości wtórnych a nowymi inwestycjami, które pozostają obciążone wysoką stawką VAT. Możliwe są dalsze zmiany w polityce podatkowej Brukseli w odpowiedzi na presję wynikającą z atrakcyjniejszych warunków w sąsiednich regionach.

Jeśli nosisz się z zamiarem zakupu, sprzedaży lub nabycia nieruchomości w Belgii i potrzebujesz profesjonalnego wsparcia lub notariusza, skontaktuj się z nami, wysyłając e-mail na adres info@trampolina.be lub wypełniając formularz kontaktowy.

o autorze

Agnieszka Sità

Nazywam się Agnieszka Maria Sità.
Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, akredytowanym mediatorem rodzinnym przy Sądzie I Instancji w Brukseli, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego oraz włoskiego oraz posiadam dyplom Uniwersytetu Paryż V studiów interdyscyplinarnych z Psychotraumatologii klinicznej oraz Wiktymologii oraz Centrum Psychotraumatologii Montoyer w Brukseli. Ukończyłam także podyplomowe studia z Praw Cudzoziemców organizowane w Brukseli przez ULB oraz ADDE, co jest mi niezwykle przydatne z punktu widzenia niesienia pomocy i wsparcia prawnego dla osób przybywających z Ukrainy do Belgii.
W 2018 roku otrzymałam uprawnienia Mediatora Długów w postępowaniu polubownym. Swój staż odbyłam w Centre d’Appui de la Ville de Bruxelles, gdzie miałam okazję poznać praktyczną stronę udzielania pomocy osobom znajdującym się sytuacji zadłużenia począwszy od kontroli poprawności i zasadności wezwań do zapłaty, poprzez weryfikację terminów przedawnienia aż po ostateczną negocjację z wierzycielem bądź komornikiem celem ustalenia jak najdogodniejszego planu spłat..Odbyłam roczną praktykę w Prokuraturze Okręgowej w Żninie jak i w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi. W Belgii mieszkam od ponad 18 lat, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w instytucjach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych.
Przez kilka lat pracowałam w bardzo zbiurokratyzowanym środowisku, gdzie tworzenie ogromnej ilości dokumentów, raportów, ankiet etc. uzmysłowiło mi, że nie czuję się komfortowo w tej „papierowo-biurowej” rzeczywistości. Zawsze lubiłam pracować z ludźmi i pisanie pism wydawało mi się jedynie środkiem a nie celem samym w sobie. Dlatego też, pomimo wielu obaw czy dam radę, zdecydowałam się w wieku 30-paru lat zrobić użytek wynikający z połączenia mojej pasji do psychologii klinicznej oraz prawa i stworzyć w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum ‘PORADA’.
W 2019 roku zaproponowałam inicjatywę związaną z założeniem Stowarzyszenia Trampolina, którego celem w dalszym ciągu jest świadczenie usług prawno-psychologicznych dla Polonii mieszkającej w Belgii z tą różnicą, że jako Stowarzyszenie będące osobą prawną możemy przystępować do projektów, które pomogą nam w finansowaniu konsultacji dla osób znajdujących się w wyjątkowo trudnym położeniu.

Od roku 2018 współpracuję z kancelarią notarialną w Brukseli.

W roku 2020 Trampolina Asbl została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę” dzięki, któremu istnieje możliwość skorzystania z bezpłatnych konsultacji dla osób doznających przemocy. Natomiast od 2023 roku Trampolina ASBL otrzymuje bezpośrednie subwencje z regionu Bruksela a od 2024 także od Regionu Walonia na prowadzenie projektu Elles pour Elles
Projekt ten spotyka się z bardzo dużym zainteresowaniem odpowiadającym zapotrzebowaniu na poradnictwo prawno-psychologiczne związane z przemocą oraz jej konsekwencjami na planie rodzinnym oraz finansowym.

W lutym 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy sądowych oraz przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.