Czy można mieszkać osobno bez rozwodu- czyli czym jest separacja faktyczna.

C

W życiu zdarza się czasem, że para małżeńska przestaje się dogadywać i strony podejmują decyzję o rozstaniu „na próbę” bez składania pozwu rozwodowego. Prawo belgijskie pozwala na takie rozwiązanie poprzez tzw. „separation de fait”. Co charakteryzuje takie rozwiązanie? Jak się przygotować do separacji faktycznej? Czy możesz sprzedać dom rodzinny? Czy w tym okresie sędzia może podjąć środki tymczasowe?

  1. Jakie są skutki prawne separacji faktycznej?

Wszystkie konsekwencje prawne związane z istnieniem małżeństwa pozostają w mocy pomimo faktycznej separacji małżonków: ich prawa i obowiązki wobec siebie są dalej aktualne. Małżonkowie mają zatem w dalszym ciągu wzajemny obowiązek pomocy oraz dochowania wierności. Jeśli powyższe obowiązki nie są respektowane to jest to podstawa do orzeczenia rozwodu. Jeśli jesteś w związku małżeńskim w ramach ustroju wspólnoty majątkowej i chcesz kupić nieruchomość lub zaciągnąć długi, odpowiedzialność ponoszą oboje małżonkowie, mimo że nie mieszkają już razem. Oznacza to, że w przypadku śmierci jednego z małżonków, drugi z nich nadal dziedziczy w całości część, która należałaby mu się gdybyście mieszkali razem.

  1. Czy nasz wspólny dom pozostaje chroniony?

Ochrona domu, w którym mieszkali małżonkowie oznacza, że ​​żaden z małżonków nie może go sprzedać, oddać, obciążyć go hipoteką ani wynająć bez zgody drugiej strony, nawet jeśli jest jedynym właścicielem budynku. Ochronie podlegają również meble oraz inne elementy wyposażenia. Zasada ochrony  domu  w prawie belgijskim rozciąga się na wszystkie formy ustroju małżeńskiego : Stosuje się ją w odniesieniu do wspólnoty jaki i małżeństw, które zawarły tzw majątkową umowę przedmałżeńską lub będących w separacji. Ochrona domu/mieszkania wspólnego nadal obowiązuje, nawet jeśli jeden z małżonków opuści wspólne miejsce zamieszkania. W rzeczywistości chodzi o to, że, jeśli małżonek „opuszcza” wspólny dom, to drugi małżonek oraz dzieci muszą być chronieni i mieć możliwość dalszego w nim życia.

  1. Jak przygotować się do separacji faktycznej?

Małżonkowie pozostający w separacji zgodnie z prawem mogą spisać między sobą  „umowę honorową” w celu uregulowania najważniejszych warunków separacji. UWAGA, tego typu umowa nie jest prawnie wiążąca: sąd nie może zmusić cię do wykonania postanowień zawartych w tej umowie, chyba że dotyczą one alimentów lub kwestii opieki nad dziećmi.

  1. Środki tymczasowe

W okresie separacji faktycznej możesz zwrócić się do sędziego sądu rodzinnego o podjęcie tymczasowych środków w celu ustalenia warunków separacji. Najczęściej strony zwracają się do sądu o ustalenie zasad  opieki nad małoletnimi dziećmi oraz w kwestiach alimentacyjnych lub związanymi z innymi rozliczeniami finansowymi. W tym celu wystarczy złożyć wniosek (pisemny) w sekretariacie sądu. Pomocne może być skonsultowanie się w tym zakresie z prawnikiem lub notariuszem.

 

Agnieszka Sita,

Prawnik w ASBL Trampolina,  współpracownik Kancelarii Notarialnej w Brukseli

prawnik@trampolina.be tel  0495.28.98.24

o autorze

Agnieszka Sità

Agnieszka Maria Sità

Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego i włoskiego oraz akredytowanym mediatorem rodzinnym i spadkowym przy Sądzie Pierwszej Instancji w Brukseli. Ukończyłam interdyscyplinarne studia z psychotraumatologii klinicznej i wiktymologii na Uniwersytecie Paris V oraz w Centre de Psychotraumatologie Montoyer w Brukseli. Odbyłam również podyplomowe studia z zakresu praw cudzoziemców na ULB i w ADDE – co okazało się niezwykle pomocne w mojej pracy z osobami przybywającymi z Ukrainy do Belgii.

Od 2018 roku posiadam uprawnienia mediatora długów w postępowaniu polubownym, które uzyskałam po odbyciu stażu w Centre d'Appui de la Ville de Bruxelles. Tam miałam okazję pracować z osobami zadłużonymi – od analizy dokumentów, przez ocenę zasadności roszczeń, aż po negocjacje z wierzycielami i komornikami w celu ustalenia realistycznego planu spłat. Zdobyłam również doświadczenie w Prokuraturze Okręgowej w Żninie oraz w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi.

Od ponad 18 lat mieszkam w Belgii, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w strukturach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych. Praca w zbiurokratyzowanym środowisku, w którym dominowały raporty i procedury, uświadomiła mi, że moje miejsce jest w bezpośrednim kontakcie z ludźmi. Połączyłam pasję do psychologii i prawa, zakładając w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum „Porada".

W 2019 roku zainicjowałam powstanie Stowarzyszenia Trampolina ASBL, którego celem było świadczenie pomocy prawno-psychologicznej dla Polonii w Belgii. Od 2020 roku Trampolina została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę", oferującego bezpłatne wsparcie dla osób doświadczających przemocy. Projekt ten, finansowany z dotacji Regionu Stołecznego Brukseli oraz Regionu Walonii, zyskał ogromne uznanie i odpowiedział na pilne potrzeby wielu kobiet.

Po ponad pięciu latach zaangażowania w „Elles pour Elles" podjęłam jednak decyzję o całkowitym skoncentrowaniu się na mediacjach rozwodowych i rodzinnych. Wierzę, że sprawiedliwość negocjowana – oparta na szacunku, dialogu i wspólnym poszukiwaniu rozwiązań – ma zdecydowaną przewagę nad wieloletnimi i kosztownymi postępowaniami sądowymi. Dlatego też obecnie prowadzę własną praktykę mediacyjną Equi-Libre w ramach Trampolina ASBL, oferując parom w kryzysie konstruktywne i ludzkie podejście do rozstania, opieki nad dziećmi i podziału majątku.

Od 2018 roku współpracuję także z kancelarią notarialną w Brukseli.

W 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.