Czy można mieszkać osobno bez rozwodu- czyli czym jest separacja faktyczna.

C

W życiu zdarza się czasem, że para małżeńska przestaje się dogadywać i strony podejmują decyzję o rozstaniu „na próbę” bez składania pozwu rozwodowego. Prawo belgijskie pozwala na takie rozwiązanie poprzez tzw. „separation de fait”. Co charakteryzuje takie rozwiązanie? Jak się przygotować do separacji faktycznej? Czy możesz sprzedać dom rodzinny? Czy w tym okresie sędzia może podjąć środki tymczasowe?

  1. Jakie są skutki prawne separacji faktycznej?

Wszystkie konsekwencje prawne związane z istnieniem małżeństwa pozostają w mocy pomimo faktycznej separacji małżonków: ich prawa i obowiązki wobec siebie są dalej aktualne. Małżonkowie mają zatem w dalszym ciągu wzajemny obowiązek pomocy oraz dochowania wierności. Jeśli powyższe obowiązki nie są respektowane to jest to podstawa do orzeczenia rozwodu. Jeśli jesteś w związku małżeńskim w ramach ustroju wspólnoty majątkowej i chcesz kupić nieruchomość lub zaciągnąć długi, odpowiedzialność ponoszą oboje małżonkowie, mimo że nie mieszkają już razem. Oznacza to, że w przypadku śmierci jednego z małżonków, drugi z nich nadal dziedziczy w całości część, która należałaby mu się gdybyście mieszkali razem.

  1. Czy nasz wspólny dom pozostaje chroniony?

Ochrona domu, w którym mieszkali małżonkowie oznacza, że ​​żaden z małżonków nie może go sprzedać, oddać, obciążyć go hipoteką ani wynająć bez zgody drugiej strony, nawet jeśli jest jedynym właścicielem budynku. Ochronie podlegają również meble oraz inne elementy wyposażenia. Zasada ochrony  domu  w prawie belgijskim rozciąga się na wszystkie formy ustroju małżeńskiego : Stosuje się ją w odniesieniu do wspólnoty jaki i małżeństw, które zawarły tzw majątkową umowę przedmałżeńską lub będących w separacji. Ochrona domu/mieszkania wspólnego nadal obowiązuje, nawet jeśli jeden z małżonków opuści wspólne miejsce zamieszkania. W rzeczywistości chodzi o to, że, jeśli małżonek „opuszcza” wspólny dom, to drugi małżonek oraz dzieci muszą być chronieni i mieć możliwość dalszego w nim życia.

  1. Jak przygotować się do separacji faktycznej?

Małżonkowie pozostający w separacji zgodnie z prawem mogą spisać między sobą  „umowę honorową” w celu uregulowania najważniejszych warunków separacji. UWAGA, tego typu umowa nie jest prawnie wiążąca: sąd nie może zmusić cię do wykonania postanowień zawartych w tej umowie, chyba że dotyczą one alimentów lub kwestii opieki nad dziećmi.

  1. Środki tymczasowe

W okresie separacji faktycznej możesz zwrócić się do sędziego sądu rodzinnego o podjęcie tymczasowych środków w celu ustalenia warunków separacji. Najczęściej strony zwracają się do sądu o ustalenie zasad  opieki nad małoletnimi dziećmi oraz w kwestiach alimentacyjnych lub związanymi z innymi rozliczeniami finansowymi. W tym celu wystarczy złożyć wniosek (pisemny) w sekretariacie sądu. Pomocne może być skonsultowanie się w tym zakresie z prawnikiem lub notariuszem.

 

Agnieszka Sita,

Prawnik w ASBL Trampolina,  współpracownik Kancelarii Notarialnej w Brukseli

prawnik@trampolina.be tel  0495.28.98.24

o autorze

Agnieszka Sità

Nazywam się Agnieszka Maria Sità.
Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, akredytowanym mediatorem rodzinnym przy Sądzie I Instancji w Brukseli, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego oraz włoskiego oraz posiadam dyplom Uniwersytetu Paryż V studiów interdyscyplinarnych z Psychotraumatologii klinicznej oraz Wiktymologii oraz Centrum Psychotraumatologii Montoyer w Brukseli. Ukończyłam także podyplomowe studia z Praw Cudzoziemców organizowane w Brukseli przez ULB oraz ADDE, co jest mi niezwykle przydatne z punktu widzenia niesienia pomocy i wsparcia prawnego dla osób przybywających z Ukrainy do Belgii.
W 2018 roku otrzymałam uprawnienia Mediatora Długów w postępowaniu polubownym. Swój staż odbyłam w Centre d’Appui de la Ville de Bruxelles, gdzie miałam okazję poznać praktyczną stronę udzielania pomocy osobom znajdującym się sytuacji zadłużenia począwszy od kontroli poprawności i zasadności wezwań do zapłaty, poprzez weryfikację terminów przedawnienia aż po ostateczną negocjację z wierzycielem bądź komornikiem celem ustalenia jak najdogodniejszego planu spłat..Odbyłam roczną praktykę w Prokuraturze Okręgowej w Żninie jak i w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi. W Belgii mieszkam od ponad 18 lat, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w instytucjach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych.
Przez kilka lat pracowałam w bardzo zbiurokratyzowanym środowisku, gdzie tworzenie ogromnej ilości dokumentów, raportów, ankiet etc. uzmysłowiło mi, że nie czuję się komfortowo w tej „papierowo-biurowej” rzeczywistości. Zawsze lubiłam pracować z ludźmi i pisanie pism wydawało mi się jedynie środkiem a nie celem samym w sobie. Dlatego też, pomimo wielu obaw czy dam radę, zdecydowałam się w wieku 30-paru lat zrobić użytek wynikający z połączenia mojej pasji do psychologii klinicznej oraz prawa i stworzyć w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum ‘PORADA’.
W 2019 roku zaproponowałam inicjatywę związaną z założeniem Stowarzyszenia Trampolina, którego celem w dalszym ciągu jest świadczenie usług prawno-psychologicznych dla Polonii mieszkającej w Belgii z tą różnicą, że jako Stowarzyszenie będące osobą prawną możemy przystępować do projektów, które pomogą nam w finansowaniu konsultacji dla osób znajdujących się w wyjątkowo trudnym położeniu.

Od roku 2018 współpracuję z kancelarią notarialną w Brukseli.

W roku 2020 Trampolina Asbl została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę” dzięki, któremu istnieje możliwość skorzystania z bezpłatnych konsultacji dla osób doznających przemocy. Natomiast od 2023 roku Trampolina ASBL otrzymuje bezpośrednie subwencje z regionu Bruksela a od 2024 także od Regionu Walonia na prowadzenie projektu Elles pour Elles
Projekt ten spotyka się z bardzo dużym zainteresowaniem odpowiadającym zapotrzebowaniu na poradnictwo prawno-psychologiczne związane z przemocą oraz jej konsekwencjami na planie rodzinnym oraz finansowym.

W lutym 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy sądowych oraz przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.