Obniżenie podatku od zakupu nieruchomości w Walonii z 12,5 % do 3% (1 stycznia 2025 roku)

O

 


 

Władze Regionu Walońskiego zdecydowały o istotnej redukcji stawek podatku od czynności cywilnoprawnych (tzw. droits d’enregistrement) związanych z nabyciem nieruchomości. Nowa regulacja, która weszła w życie 1 stycznia 2025 roku, przewiduje obniżenie podstawowej stawki podatku do 3%, w miejsce dotychczas obowiązującej stawki 12,5%. Decyzja ta stanowi jeden z kluczowych elementów regionalnej polityki nowego rządu MR-Les Engagés.

Zakres zmian i likwidacja dotychczasowych ulg

Obniżka podatku do 3% dotyczy wyłącznie nabycia pierwszej i jedynej nieruchomości przez osoby fizyczne. W zamian za obniżenie stawki, ustawodawca zdecydował się na likwidację kilku dotychczas funkcjonujących preferencji fiskalnych, w tym:

  • Zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych do kwoty 40.000 euro,
  • Obniżonej stawki 6% dla nieruchomości o charakterze społecznym (tzw. habitations modestes),
  • „Czeku mieszkaniowego” (chèque-habitat), czyli kredytu podatkowego przysługującego osobom zaciągającym kredyt hipoteczny.

Decyzja o zniesieniu ulg budzi kontrowersje, ponieważ w niektórych przypadkach dotychczasowy system mógł przynosić większe korzyści niż nowa stawka 3%. Niemniej jednak rząd uzasadnia zmianę chęcią uproszczenia systemu podatkowego i zwiększenia dostępności mieszkań dla młodych nabywców.

Warunki skorzystania z nowej stawki podatkowej

Aby skorzystać z obniżonej stawki podatku, nabywca musi spełnić określone warunki:

  • Obowiązek zamieszkania w nabytej nieruchomości – nabywca musi zameldować się w lokalu w ciągu trzech lat od zakupu (lub pięciu lat w przypadku zakupu działki budowlanej).
  • Minimalny okres zamieszkania – obowiązek utrzymania meldunku przez okres co najmniej pięciu lat, pod rygorem obowiązku zwrotu uzyskanej korzyści podatkowej.

Natomiast w przypadku nabycia nieruchomości w celach inwestycyjnych lub zakupu drugiej nieruchomości, pozostaje obowiązująca dotychczasowa stawka podatku w wysokości 12,5%.

Wpływ zmian na rynek nieruchomości

Eksperci przewidują, że wprowadzenie niższej stawki podatku może wpłynąć na wzrost liczby transakcji na rynku nieruchomości. Zmiana nie powinna jednak spowodować gwałtownego wzrostu cen, ponieważ została wprowadzona w okresie stagnacji rynku nieruchomości. dodatkowo sprzedający nie są w stanie określić, czy nabywca spełnia warunki do skorzystania z niższej stawki, co może ograniczyć spekulacyjne podwyżki cen.

Niemniej jednak istnieje ryzyko, że większa liczba ofert zakupu wpłynie na mechanizm licytacyjny, co może skutkować lokalnymi wzrostami cen, zwłaszcza w bardziej atrakcyjnych rejonach.

Wpływ na rynek nieruchomości w Brukseli

Obniżenie podatku w Walonii może wywrzeć presję na władze Regionu Stołecznego Brukseli, który już teraz jest postrzegany jako mniej korzystny pod względem fiskalnym. Wprawdzie w Brukseli obowiązuje zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych dla pierwszych 200.000 euro wartości nieruchomości, jednak przy wyższych cenach transakcyjnych różnica między stawką 3% w Walonii a stawką 12,5% w Brukseli staje się znacząca. Jak wskazuje analiza, próg opłacalności przesuwa się na korzyść Walonii już przy transakcjach powyżej 263.158 euro, a powyżej 600.000 euro różnice stają się bardzo wyraźne. Może to skłaniać kupujących do wybierania nieruchomości w podbrukselskiej części Walonii, np. w Brabant wallon, kosztem samej Brukseli.

Regionalizacja podatków od nieruchomości spowodowała stopniowe zwiększanie presji fiskalnej na Brukselę, co może wymusić przyszłe zmiany w polityce podatkowej regionu.

Konsekwencje dla rynku nieruchomości nowych

Nowa polityka podatkowa dodatkowo zwiększa przepaść między rynkiem nieruchomości wtórnych a rynkiem nieruchomości nowych. Podczas gdy zakup nieruchomości używanej podlega od teraz 3% podatku, transakcje dotyczące nowych budynków podlegają opodatkowaniu VAT w wysokości 21% (z wyjątkiem wartości gruntu, która objęta jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych).

Wprowadzone zmiany mogą negatywnie wpłynąć na rynek nowych nieruchomości w Walonii, co potwierdzają już pierwsze sygnały ze strony deweloperów. Jak wskazuje najnowsze dane niektóre firmy deweloperskie już wycofują się z inwestycji w regionie, ponieważ ceny ofertowe na poziomie 3.500–3.700 euro/m² nie znajdują nabywców. Zniesienie „czeku mieszkaniowego” pogłębia tę sytuację, eliminując jeden z ostatnich mechanizmów wsparcia dla osób planujących zakup nowego mieszkania lub budowę domu.

Podsumowanie

Redukcja podatku od czynności cywilnoprawnych w Walonii do 3% od 1 stycznia 2025 roku jest reformą o znaczących konsekwencjach dla rynku nieruchomości. Może ona wpłynąć na zwiększenie transakcji na rynku wtórnym i przyciągnąć kupujących do regionu, zwłaszcza z Brukseli. Jednocześnie pogłębia się rozbieżność między rynkiem nieruchomości wtórnych a nowymi inwestycjami, które pozostają obciążone wysoką stawką VAT. Możliwe są dalsze zmiany w polityce podatkowej Brukseli w odpowiedzi na presję wynikającą z atrakcyjniejszych warunków w sąsiednich regionach.

Jeśli nosisz się z zamiarem zakupu, sprzedaży lub nabycia nieruchomości w Belgii i potrzebujesz profesjonalnego wsparcia lub notariusza, skontaktuj się z nami, wysyłając e-mail na adres info@trampolina.be lub wypełniając formularz kontaktowy.

o autorze

Agnieszka Sità

Agnieszka Maria Sità

Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego i włoskiego oraz akredytowanym mediatorem rodzinnym i spadkowym przy Sądzie Pierwszej Instancji w Brukseli. Ukończyłam interdyscyplinarne studia z psychotraumatologii klinicznej i wiktymologii na Uniwersytecie Paris V oraz w Centre de Psychotraumatologie Montoyer w Brukseli. Odbyłam również podyplomowe studia z zakresu praw cudzoziemców na ULB i w ADDE – co okazało się niezwykle pomocne w mojej pracy z osobami przybywającymi z Ukrainy do Belgii.

Od 2018 roku posiadam uprawnienia mediatora długów w postępowaniu polubownym, które uzyskałam po odbyciu stażu w Centre d'Appui de la Ville de Bruxelles. Tam miałam okazję pracować z osobami zadłużonymi – od analizy dokumentów, przez ocenę zasadności roszczeń, aż po negocjacje z wierzycielami i komornikami w celu ustalenia realistycznego planu spłat. Zdobyłam również doświadczenie w Prokuraturze Okręgowej w Żninie oraz w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi.

Od ponad 18 lat mieszkam w Belgii, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w strukturach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych. Praca w zbiurokratyzowanym środowisku, w którym dominowały raporty i procedury, uświadomiła mi, że moje miejsce jest w bezpośrednim kontakcie z ludźmi. Połączyłam pasję do psychologii i prawa, zakładając w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum „Porada".

W 2019 roku zainicjowałam powstanie Stowarzyszenia Trampolina ASBL, którego celem było świadczenie pomocy prawno-psychologicznej dla Polonii w Belgii. Od 2020 roku Trampolina została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę", oferującego bezpłatne wsparcie dla osób doświadczających przemocy. Projekt ten, finansowany z dotacji Regionu Stołecznego Brukseli oraz Regionu Walonii, zyskał ogromne uznanie i odpowiedział na pilne potrzeby wielu kobiet.

Po ponad pięciu latach zaangażowania w „Elles pour Elles" podjęłam jednak decyzję o całkowitym skoncentrowaniu się na mediacjach rozwodowych i rodzinnych. Wierzę, że sprawiedliwość negocjowana – oparta na szacunku, dialogu i wspólnym poszukiwaniu rozwiązań – ma zdecydowaną przewagę nad wieloletnimi i kosztownymi postępowaniami sądowymi. Dlatego też obecnie prowadzę własną praktykę mediacyjną Equi-Libre w ramach Trampolina ASBL, oferując parom w kryzysie konstruktywne i ludzkie podejście do rozstania, opieki nad dziećmi i podziału majątku.

Od 2018 roku współpracuję także z kancelarią notarialną w Brukseli.

W 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.