“Mieszkam na stałe w Belgii i chciałabym zapytać, czy istnieje możliwość udzielenia pełnomocnictwa mojej siostrze do reprezentowania mnie w sprawie spadkowej i do sprzedaży mojego udziału w mieszkaniu po śmierci naszej mamy”
GAZETKA: Takie pytania pojawiają się chyba często?
AGNIESZKA SITA: Kilka-a nawet kilkanaście razy w miesiącu, biorąc pod uwagę liczbę Polaków zamieszkujących w Belgii często pada pytanie o możliwość reprezentacji przed urzędami oraz sądami w Polsce. Nie każdy może udać się od tak udać się do kraju-czasem z powodu braku urlopu, czasami ze względu na szkołę, bywa, że z powodów zdrowotnych bądź niepełnosprawności a czasem dlatego, że to jest daleka i kosztowna podróż.
G: I co wtedy mówisz?
A.S: Zawsze staram uzyskać się jak najwięcej szczegółowych informacji dotyczących danej sprawy spadkowej. Muszę wiedzieć jaki rodzaj pełnomocnictwa będzie konieczny.
G: Czyli jeśli dobrze rozumiem, to oznacza, że jest kilka różnych rodzajów pełnomocnictw?
A.S Ogólnie można powiedzieć, że istnieją 3 formy “upoważnień” jak to nazywają klienci.
Pierwsze to pełnomocnictwo prywatne zwykłe, gdzie napiszemy, że osoba X upoważnia osobę Y do reprezentowania w postępowaniu sądowym o stwierdzenie nabycia spadku po osobie Z, zmarłej w dniu D oraz w postępowaniu o dział spadku po osobie Z.
Takie pełnomocnictwo podpisuje się odręcznie i przesyła pocztą. Należy jednak pamiętać, że polski kodeks postępowania cywilnego określa krąg osób, które mogą nas reprezentować w postępowaniu spadkowym. W myśl art. 87 § 1 K.p.c. – pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny (…), a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.
Druga możliwość to notarialne poświadczenie podpisu. Belgijski notariusz nie weryfikuje treści pełnomocnictwa dlatego też dokument ten możemy napisać po polsku. Notariusz potwierdza jedynie to, że nasz podpis pod dokumentem jest autentyczny.
Możemy także napisać pełnomocnictwo po francusku i wówczas notariusz potwierdzi swoją pieczęcią treść oraz podpis.
Niemniej jednak należy pamiętać, że żaden z powyższych dokumentów nie podlega legalizacji czyli nadaniu tzw klauzuli apostille.
G: A do czego służy taka klauzula?
A.S.: Apostille to jest takie podwójne sprawdzenie autentyczności aktu. Apostille to poświadczenie, że dany dokument pochodzi z właściwego urzędu — jest “niepodrobiony”. Dzięki temu można posługiwać się nim za granicą. Klauzulę taką wystawia tylko i wyłącznie Ministerstwo Spraw Zagranicznych kraju, w którym dany dokument jest sporządzony. UWAGA. W Belgii od 2018 apostille wystawiane są tylko i wyłącznie w wersji elektronicznej, więc klient nigdy nie otrzyma jej w wersji papierowej.
G: A czy istnieją pełnomocnictwa podlegające opatrzeniu taką klauzulą apotille?
A.S. I tu właśnie chciałam powrócić do kazusu z początku naszej rozmowy. Osoba, która pyta o pełnomocnictwo precyzuje, że ma ono obejmować sprzedaż jej udziału w mieszkaniu po zmarłej mamie. W takim przypadku jedyną dopuszczalną formą pełnomocnictwa będzie pełnomocnictwo notarialne opatrzone klauzulą apostille
Pełnomocnictwo do zbycia mieszkania (lub udziału) powinno być udzielone w formie aktu notarialnego, ponieważ musi ono być w takiej samej formie, w jakiej musi być zawarta umowa sprzedaży mieszkania.
Jak wskazuje art. 158 Kodeksu cywilnego – umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione. Z kolei stosownie do art. 99 § 1 K.c., jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
Aby ta pani mogła ustanowić siostrę swoim pełnomocnikiem do sprzedaży mieszkania ( lub udziału), musi być zatem sporządzone pełnomocnictwo notarialne. W celu sporządzenia pełnomocnictwa notarialnego może ona skorzystać z usług belgijskiego notariusza (jeśli potrzeba to z moją pomocą). Pełnomocnictwo notarialne (jak i każdy inny akt notarialny) sporządzone w Belgii i mające służyć w polskim obrocie prawnym powinno być opatrzone klauzulą legalizacyjną oraz być przetłumaczone przysięgle, co także wykonujemy.
G: To wszystko brzmi dość skomplikowanie…
A.S. : W pierwszej chwili można mieć takie wrażenie-ale jak spokojnie wytłumaczę klientowi wszystkie etapy to okazuje się, że nie taki wilk straszny :)
G: Dziękuję za rozmowę
AS. Wzajemnie
