Przemoc ma wiele twarzy

P

Asia1– drobna szatynka po trzydziestce, mieszka w Brukseli od 7 lat. Przyjechała do Belgii ponieważ w regionie, z którego pochodzi ciężko jej było znaleźć pracę. Gdy jedna z koleżanek powiedziała, że firma, w której pracuje w Belgii, szuka dziewczyn do sprzątania, Asia spakowała walizkę i ruszyła pełna nadziei na Zachód Europy.
Pawła-budowlańca poznała w Brukseli u wspólnych znajomych. Od razu coś między nimi zaiskrzyło. Paweł był szarmancki. Kiedy mógł przyjeżdżał po nią do pracy, zapraszał ją do restauracji, kupował kwiaty, prezenty… Po kilku miesiącach znajomości Asia zaszła w ciążę. Paweł wydawał się zadowolony. Zorganizował nawet dla nich huczne wesele w miejscowości, z której pochodził. W szóstym miesiącu ciąży pojawiły się komplikacje i lekarz zalecił Asi, aby zaprzestała pracy, nie dźwigała ciężkich przedmiotów i jak najwięcej leżała. Teraz do Paweł musiał zająć się przynoszeniem zakupów, przenoszeniem koszy z praniem, myciem okien. Asia od razu zorientowała się, że ta rola wybrankowi jej serca nie do końca pasuje. Paweł robił jej uszczypliwe uwagi, że się leni na kanapie a on zasuwa na budowie a potem jeszcze ma cały dom do ogarnięcia.

Po narodzinach ich syna Bartka sytuacja się jeszcze pogorszyła. Mimo iż, Asia zajmowała się dzieckiem oraz domem Pawłowi przeszkadzało to, że dziecko płacze, że Asia poświęca tyle czasu małemu, że nie jest już tak jak kiedyś….

Pierwszy raz Paweł uderzył Asię w pewien piątkowi wieczór, kiedy wrócił po paru piwach wypitych z kumplami po pracy. Asia nie pamięta o co konkretnie mu chodziło. Sądzi, że może uszła z niego cała ta „frustracja” związana z nową sytuacją. W następnych miesiącach atmosfera robiła się coraz bardziej napięta. Paweł na każdym kroku okazywał swoje niezadowolenie, szukał zaczepki poniżając Asię, wyzywając ją od idiotki, która do niczego się nie nadaje, która marnuje mu życie…

Kiedy Asia poprosiła go, aby pozostawiał co miesiąc pewną sumę pieniędzy na prowadzenie domu oraz na dziecko, Paweł wpadł w szał i pobij dotkliwie Asię na oczach Bartka.

Asia była wiele razy popychana, szturchana, policzkowana. Pawłowi nigdy nie przeszkadzał nawet fakt, że Asia trzyma na ręku małe dziecko lub, że Bartek jest świadkiem takich scen.

Pewnego dnia, Asia po 4 latach związku z Pawłem zdecydowała, że chce od niego odejść, ponieważ nie jest już dłużej w stanie wytrzymać tej sytuacji. Sądziła, iż Paweł nie będzie się temu sprzeciwiał skoro był z niej jako żony tak bardzo niezadowolony. Niestety, wiadomość o tym, że Asia chce rozwodu wywołała w Pawle furię. Powiedział, że prędzej ją zabije niż pozwoli jej odejść wraz z dzieckiem. Na koniec znowu Asię pobił, żeby sobie nie myślała, że to są tylko „puste słowa”…..

Historia Asi nie jest odosobniona. Niestety, przemoc domowa jest w dalszym ciągu w wielu rodzinach tematem tabu, w związku z tym istniejące statystyki nie oddają w pełni skali problemu. Liczba zgłaszanych na policję aktów przemocy jest w dużym stopniu powiązana z aspektem kulturowym danego kraju. Im dalej na północ i zachód Europy, tam gdzie żywsza jest idea równouprawnienia odnotowuje się o wiele więcej zgłoszeń w porównaniu z Europą środkową i południową. Dla przykładu, według najnowszych policyjnych statystyk w Polsce w 2017 roku 67 984 kobiet złożyło skargę na Policji w wyniku doznanych aktów przemocy (nieznana jest natomiast liczba zgłoszeń innym podmiotom tj. opiece społecznej, psychologom itp.). W tym samym czasie w Belgii, która posiada prawie 4-krotnie mniejszą liczbę mieszkańców zgłoszono na Policję prawie 300 000 skarg.

Szacunki EUROBAROMETRU wskazują na to, iż w krajach Unii Europejskiej średnio 34{0d24ced70130fa776f9e40ef903d36153e59f7599522440d071259ccbc3af37b} kobiet w wieku od 15-66 lat doświadczyło w swoim życiu choć jednego z rodzajów przemocy ze strony swojego partnera. Znamiennym jest fakt, że ponad 30{0d24ced70130fa776f9e40ef903d36153e59f7599522440d071259ccbc3af37b} kobiet, które doświadczają przemocy w dorosłym życiu było także ofiarami przemocy (seksualnej, fizycznej bądź psychicznej) w dzieciństwie.

RODZAJE PRZEMOCY

Fizyczna

Psychiczna

Seksualna

Ekonomiczna

  • popychanie
  • odpychanie
  • obezwładnianie
  • przytrzymywanie
  • policzkowanie
  • szczypanie
  • kopanie
  • duszenie
  • bicie otwartą ręką i pięściami
  • bicie przedmiotami
  • ciskanie w kogoś przedmiotami,
  • parzenie
  • polewanie substancjami żrącymi
  • użycie broni
  • porzucanie w niebezpiecznej okolicy
  • nieudzielanie koniecznej pomocy itp.
  • wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia
  • narzucanie własnych poglądów
  • karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku
  • stała krytyka
  • wmawianie choroby psychicznej
  • izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami)
  • domaganie się posłuszeństwa
  • ograniczanie snu i pożywienia
  • degradacja werbalna (wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie), stosowanie gróźb, itp.
  • wymuszanie pożycia seksualnego
  • wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych
  • wymuszanie seksu z osobami trzecimi
  • sadystyczne formy współżycia seksualnego
  • demonstrowanie zazdrości
  • krytyka zachowań seksualnych itp.
  • odbieranie zarobionych pieniędzy
  • uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej
  • niezaspakajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny
  • kontrolowanie wszystkich wydatków
  • odmawianie dostępu do wspólnych środków finansowych

.Dziś były już mąż Asi odbywa zasądzoną karę pozbawienia wolności. Dodatkowo zostały mu ograniczone prawa rodzicielskie oraz skierowano go na przymusowe leczenie. Asia znalazła w sobie siłę i odwagę, aby powiedzieć przemocy STOP. Nie bez znaczenia jest tutaj fakt, że Asia pochodzi z bardzo ciepłej, wielodzietnej rodziny, gdzie mimo częstego braku środków finansowych na nowe ubrania czy szkolne wycieczki nigdy nie brakowało serdeczności, wzajemnego szacunku oraz tolerancji. Asia od rodziców otrzymała ogromy dar: wiedzę jak powinna wyglądać normalna, dobra rodzina oraz siłę, aby dążyć do zrealizowania tych standardów w swoim dorosłym życiu. Asia nawet przez chwilę nie pomyślała „bije bo kocha”, albo, że to jej wina, że Paweł się tak zachowuje. Przypuszcza, że właśnie to trzeźwe spojrzenie i nieobarczanie siebie winą za postępowanie jej byłego partnera w jakiś sposób ją uratowało i pozwoliło wyrwać się z koła przemocy.

Asia dużo pracuje aby móc sprostać comiesięcznym wydatkom na utrzymanie domu oraz dziecka, ale mimo to zawsze znajdzie czas, aby pobawić się z Bartkiem czy poczytać mu książeczkę na dobranoc. Na razie nie jest jeszcze gotowa do stworzenia nowego związku z innym mężczyzną. Ma duże grono znajomych, korzysta z psychoterapii-daje sobie czas na odbudowanie poczucia wartości, które Paweł przez kilka lat systematycznie niszczył. Mimo trudnych doświadczeń z ostatnich lat Asia znajduje się na bardzo dobrej drodze, aby doznany uraz nie stanowił w przyszłości ciężaru uniemożliwiającego stworzenie nowych, właściwych relacji. Choć przeszłości nie da się wymazać z pamięci, Asia patrzy w przyszłość z nadzieją, głęboko wierząc, iż spotka mężczyznę, dla którego słowo miłość będzie oznaczało przede wszystkim szacunek dla drugiej osoby…..

Na zakończenie należy podkreślić, iż absolutnie każda osoba, która doznaje aktów przemocy ma szansę zmienić swoją sytuację. Nie jest to z pewnością łatwa decyzja, a procedura prawna jest również emocjonalnie obciążająca, ale trzeba pamiętać, że warto podjąć ten wysiłek, aby raz na zawsze uniezależnić się od sprawcy i zacząć żyć.

Agnieszka Maria Sità

W kolejnym numerze: „Jestem ofiarą przemocy domowej- co robić? Do kogo zwrócić się o pomoc?” Poradnik dla osób zamieszkujących w Belgii.

1 W celu zachowania pełnej anonimowości imiona bohaterów artykułu zostały zmienione.

o autorze

Agnieszka Sità

Nazywam się Agnieszka Maria Sità.
Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, akredytowanym mediatorem rodzinnym przy Sądzie I Instancji w Brukseli, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego oraz włoskiego oraz posiadam dyplom Uniwersytetu Paryż V studiów interdyscyplinarnych z Psychotraumatologii klinicznej oraz Wiktymologii oraz Centrum Psychotraumatologii Montoyer w Brukseli. Ukończyłam także podyplomowe studia z Praw Cudzoziemców organizowane w Brukseli przez ULB oraz ADDE, co jest mi niezwykle przydatne z punktu widzenia niesienia pomocy i wsparcia prawnego dla osób przybywających z Ukrainy do Belgii.
W 2018 roku otrzymałam uprawnienia Mediatora Długów w postępowaniu polubownym. Swój staż odbyłam w Centre d’Appui de la Ville de Bruxelles, gdzie miałam okazję poznać praktyczną stronę udzielania pomocy osobom znajdującym się sytuacji zadłużenia począwszy od kontroli poprawności i zasadności wezwań do zapłaty, poprzez weryfikację terminów przedawnienia aż po ostateczną negocjację z wierzycielem bądź komornikiem celem ustalenia jak najdogodniejszego planu spłat..Odbyłam roczną praktykę w Prokuraturze Okręgowej w Żninie jak i w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi. W Belgii mieszkam od ponad 18 lat, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w instytucjach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych.
Przez kilka lat pracowałam w bardzo zbiurokratyzowanym środowisku, gdzie tworzenie ogromnej ilości dokumentów, raportów, ankiet etc. uzmysłowiło mi, że nie czuję się komfortowo w tej „papierowo-biurowej” rzeczywistości. Zawsze lubiłam pracować z ludźmi i pisanie pism wydawało mi się jedynie środkiem a nie celem samym w sobie. Dlatego też, pomimo wielu obaw czy dam radę, zdecydowałam się w wieku 30-paru lat zrobić użytek wynikający z połączenia mojej pasji do psychologii klinicznej oraz prawa i stworzyć w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum ‘PORADA’.
W 2019 roku zaproponowałam inicjatywę związaną z założeniem Stowarzyszenia Trampolina, którego celem w dalszym ciągu jest świadczenie usług prawno-psychologicznych dla Polonii mieszkającej w Belgii z tą różnicą, że jako Stowarzyszenie będące osobą prawną możemy przystępować do projektów, które pomogą nam w finansowaniu konsultacji dla osób znajdujących się w wyjątkowo trudnym położeniu.

Od roku 2018 współpracuję z kancelarią notarialną w Brukseli.

W roku 2020 Trampolina Asbl została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę” dzięki, któremu istnieje możliwość skorzystania z bezpłatnych konsultacji dla osób doznających przemocy. Natomiast od 2023 roku Trampolina ASBL otrzymuje bezpośrednie subwencje z regionu Bruksela a od 2024 także od Regionu Walonia na prowadzenie projektu Elles pour Elles
Projekt ten spotyka się z bardzo dużym zainteresowaniem odpowiadającym zapotrzebowaniu na poradnictwo prawno-psychologiczne związane z przemocą oraz jej konsekwencjami na planie rodzinnym oraz finansowym.

W lutym 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy sądowych oraz przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.