Darowizna nieruchomości obciążonej hipoteką w Belgii – aspekty prawne i praktyczne

D

Darowizna nieruchomości obciążonej hipoteką – aspekty prawne i praktyczne

Darowizna nieruchomości obciążonej hipoteką to proces wymagający szczególnej uwagi, ponieważ obejmuje nie tylko przeniesienie prawa własności, ale także obciążeń wynikających z istniejącego zabezpieczenia hipotecznego. Tego rodzaju transakcja wiąże się z szeregiem wymogów formalnych, prawnych i podatkowych, które muszą zostać spełnione, aby darowizna była skuteczna i zgodna z obowiązującymi przepisami.

Nieruchomość, na której ustanowiona jest hipoteka, pozostaje obciążona niezależnie od zmiany właściciela. Oznacza to, że hipoteka nadal zabezpiecza wierzyciela hipotecznego (np. bank), nawet jeśli własność nieruchomości przechodzi na obdarowanego. Z prawnego punktu widzenia darczyńca przekazuje więc nieruchomość razem z istniejącymi obciążeniami, a obdarowany, przyjmując darowiznę, akceptuje również ryzyko związane z obowiązkiem spłaty zabezpieczonego długu.

W większości przypadków darowizna nieruchomości obciążonej hipoteką wymaga zgody wierzyciela hipotecznego. Zgoda ta jest konieczna, ponieważ wierzyciel musi zaakceptować zmianę właściciela nieruchomości, która służy jako zabezpieczenie kredytu. W praktyce wierzyciel ocenia zdolność finansową obdarowanego do przejęcia zobowiązania. Jeśli wierzyciel uzna, że obdarowany nie jest w stanie wywiązać się z przyszłych zobowiązań, może odmówić zgody na darowiznę.

Proces darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką wymaga sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego. Umowa powinna zawierać szczegółowy opis nieruchomości, informacje o obciążeniach hipotecznych oraz oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny wraz z hipoteką. Po podpisaniu aktu notarialnego konieczne jest dokonanie zmiany wpisu w księdze wieczystej, aby odzwierciedlić nowego właściciela. Wpis dotyczący hipoteki pozostaje bez zmian, chyba że wierzyciel hipoteczny zgodzi się na jej modyfikację lub wykreślenie.

Pod względem podatkowym darowizna nieruchomości obciążonej hipoteką może wiązać się z preferencjami. Podatek od darowizny obliczany jest od wartości netto nieruchomości, czyli wartości rynkowej pomniejszonej o wysokość hipoteki.

Jeżeli obdarowanym jest małoletni, proces darowizny staje się bardziej skomplikowany. Przyjęcie darowizny w imieniu dziecka wymaga zgody przedstawicieli ustawowych oraz, w określonych przypadkach, zgody Sądu Pokoju. Sąd analizuje, czy darowizna jest zgodna z interesem małoletniego, biorąc pod uwagę wartość nieruchomości oraz wysokość istniejącego obciążenia. Dodatkowo, przy sporządzaniu umowy darowizny mogą być wprowadzone klauzule ochronne, takie jak zastrzeżenie prawa użytkowania nieruchomości przez darczyńcę lub ograniczenie możliwości korzystania z darowizny przez małoletniego do czasu osiągnięcia określonego wieku.

Przyjęcie darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką wiąże się również z przejęciem ryzyka i obowiązków związanych z istniejącym kredytem. Obdarowany musi być świadomy, że w przypadku niewywiązywania się z obowiązku spłaty wierzyciel hipoteczny ma prawo dochodzić swoich roszczeń z nieruchomości, niezależnie od osoby dłużnika.

Taryfa w linii bezpośredniej, między małżonkami, między partnerami w związku partnerskim uznanym prawnie oraz między partnerami faktycznie żyjącymi razem od co najmniej roku na przykladzie Regionu Bruksela
Inne osoby

Transza

Procent

od

do

0,01 €

150.000 €;

3 %

150.000,01 €

250.000 €

9 %

250.000,01 €

450.000 €

18 %

od 450.000 €

27 %

Transza

Procent

od

do

 

0,01 €

150.000 €

10 %

150.000,01 €

250.000 €

20 %

250.000,01 €

450.000 €

30 %

od 450.000 €

40 %

Podsumowując, darowizna nieruchomości obciążonej hipoteką jest procesem wymagającym staranności i dokładnego przygotowania. Należy uwzględnić zarówno przepisy prawa cywilnego, jak i podatkowego, a także wymagania wierzyciela hipotecznego. Z tego względu warto skorzystać z pomocy prawnej, aby zapewnić zgodność procedury z przepisami oraz ochronę interesów obu stron transakcji.

o autorze

Agnieszka Sità

Agnieszka Maria Sità

Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego i włoskiego oraz akredytowanym mediatorem rodzinnym i spadkowym przy Sądzie Pierwszej Instancji w Brukseli. Ukończyłam interdyscyplinarne studia z psychotraumatologii klinicznej i wiktymologii na Uniwersytecie Paris V oraz w Centre de Psychotraumatologie Montoyer w Brukseli. Odbyłam również podyplomowe studia z zakresu praw cudzoziemców na ULB i w ADDE – co okazało się niezwykle pomocne w mojej pracy z osobami przybywającymi z Ukrainy do Belgii.

Od 2018 roku posiadam uprawnienia mediatora długów w postępowaniu polubownym, które uzyskałam po odbyciu stażu w Centre d'Appui de la Ville de Bruxelles. Tam miałam okazję pracować z osobami zadłużonymi – od analizy dokumentów, przez ocenę zasadności roszczeń, aż po negocjacje z wierzycielami i komornikami w celu ustalenia realistycznego planu spłat. Zdobyłam również doświadczenie w Prokuraturze Okręgowej w Żninie oraz w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi.

Od ponad 18 lat mieszkam w Belgii, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w strukturach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych. Praca w zbiurokratyzowanym środowisku, w którym dominowały raporty i procedury, uświadomiła mi, że moje miejsce jest w bezpośrednim kontakcie z ludźmi. Połączyłam pasję do psychologii i prawa, zakładając w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum „Porada".

W 2019 roku zainicjowałam powstanie Stowarzyszenia Trampolina ASBL, którego celem było świadczenie pomocy prawno-psychologicznej dla Polonii w Belgii. Od 2020 roku Trampolina została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę", oferującego bezpłatne wsparcie dla osób doświadczających przemocy. Projekt ten, finansowany z dotacji Regionu Stołecznego Brukseli oraz Regionu Walonii, zyskał ogromne uznanie i odpowiedział na pilne potrzeby wielu kobiet.

Po ponad pięciu latach zaangażowania w „Elles pour Elles" podjęłam jednak decyzję o całkowitym skoncentrowaniu się na mediacjach rozwodowych i rodzinnych. Wierzę, że sprawiedliwość negocjowana – oparta na szacunku, dialogu i wspólnym poszukiwaniu rozwiązań – ma zdecydowaną przewagę nad wieloletnimi i kosztownymi postępowaniami sądowymi. Dlatego też obecnie prowadzę własną praktykę mediacyjną Equi-Libre w ramach Trampolina ASBL, oferując parom w kryzysie konstruktywne i ludzkie podejście do rozstania, opieki nad dziećmi i podziału majątku.

Od 2018 roku współpracuję także z kancelarią notarialną w Brukseli.

W 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.