Jak pobierać emeryturę po wyjeździe z Belgii?

J

Jak pobierać emeryturę po wyjeździe z Belgii?

Wielu emerytów, którzy pobierali świadczenia emerytalne w Belgii, decyduje się na przeprowadzkę za granicę. Istnieje możliwość otrzymywania belgijskiej emerytury również poza Belgią, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów, w tym potwierdzenia prawa do świadczeń oraz przedstawienia dowodu życia.

Zameldowanie za granicą a emerytura

Jeśli jesteś emerytem i zamierzasz na stałe zamieszkać za granicą, musisz poinformować Federalny Urząd Emerytalny (Service fédéral des Pensions – SPF Pension) o swojej nowej sytuacji co najmniej dwa miesiące przed wyjazdem.

Dodatkowo, konieczne jest dopełnienie formalności w urzędzie gminy, który dokona odpowiednich zmian w Rejestrze Narodowym.

Ważne!

Warto pamiętać, że w przeciwieństwie do renty wdowiej (pension de survie), gwarancja dochodu dla osób starszych (GRAPA) nie przysługuje osobom, które zamieszkują za granicą.

W jaki sposób pobierać emeryturę za granicą?

W większości krajów europejskich (m.in. w Holandii, Luksemburgu, Włoszech, Portugalii, Hiszpanii czy Niemczech) można otworzyć lokalne konto bankowe i na nie przekazywać emeryturę. Jednak aby uniknąć ewentualnych opóźnień, zaleca się pozostawienie konta w belgijskim banku.

Uwaga! Jeśli przeprowadzasz się do kraju spoza strefy euro, transakcje bankowe mogą wiązać się z dodatkowymi opłatami za przewalutowanie i transfer środków.

Certyfikat życia – obowiązek dla emerytów za granicą

Aby emerytura była nadal wypłacana, konieczne jest coroczne przesyłanie certyfikatu życia. Dokument ten należy odesłać w ciągu 30 dni od jego otrzymania. Jeśli nie dostarczysz tego zaświadczenia na czas, wypłata świadczenia może zostać wstrzymana.

Wyjątek stanowią emeryci mieszkający we Francji, Niemczech i Holandii – w tych krajach wymiana danych odbywa się elektronicznie pomiędzy urzędami, co eliminuje konieczność wysyłania certyfikatu życia.

Jak złożyć wniosek o emeryturę, jeśli już mieszkasz za granicą?

Jeżeli mieszkasz już za granicą i dopiero ubiegasz się o emeryturę, procedura jej przyznania różni się w zależności od kraju zamieszkania:

  • W krajach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub w krajach, z którymi Belgia ma podpisaną umowę o zabezpieczeniu społecznym, wniosek należy złożyć w lokalnym biurze emerytalnym.
  • Jeśli mieszkasz w kraju spoza EOG, wniosek o emeryturę trzeba złożyć bezpośrednio w Belgii.

Opieka zdrowotna dla emerytów za granicą

Większość emerytów przeprowadza się do krajów należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W takiej sytuacji obowiązują określone procedury związane z opieką zdrowotną.

Formalności związane z ubezpieczeniem zdrowotnym

  1. Przed wyjazdem z Belgii należy poprosić swoją mutuelle (kasę chorych) o wydanie formularza S1.
  2. Po przyjeździe do nowego kraju formularz S1 należy przedłożyć w lokalnej kasie chorych, która zarejestruje Cię w systemie opieki zdrowotnej.

Od momentu zameldowania w nowym kraju emeryt podlega lokalnym przepisom i taryfom dotyczącym opieki zdrowotnej.

Opieka medyczna w Belgii

Osoby pobierające emeryturę za granicą nadal mogą korzystać z belgijskiej opieki zdrowotnej. W takiej sytuacji obowiązują jednak belgijskie przepisy i stawki.

Ubezpieczenie dodatkowe – czy warto je zachować?

Warto pamiętać, że dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne oferowane przez belgijskie mutuelles nie obowiązują za granicą. W związku z tym dobrym rozwiązaniem może być wybór kasy chorych, która nie pobiera składek na ubezpieczenie dodatkowe, np. CAAMI (Caisse auxiliaire d’assurance maladie-invalidité), która jest bezpłatna.

Co zrobić, jeśli potrzebujesz opieki medycznej w innym kraju?

Jeżeli podczas podróży, wakacji lub pobytu służbowego będziesz potrzebować pomocy medycznej w innym kraju, konieczne jest wcześniejsze uzyskanie odpowiedniego dokumentu podróżnego. W zależności od kraju może to być:

  • Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ / CEAM) – uprawniająca do korzystania z opieki zdrowotnej w krajach UE/EOG,
  • Dokument potwierdzający prawo do tymczasowego leczenia w danym kraju.

Podsumowanie: co warto zapamiętać?

Zamierzasz przeprowadzić się za granicę? Przed wyjazdem musisz zgłosić zmianę adresu do SPF Pension i dokonać formalności w gminie.
Twoja emerytura może być przelewana na konto belgijskie lub lokalne – konto w Belgii jest zalecane, aby uniknąć opóźnień.
Certyfikat życia – jeśli mieszkasz poza Francją, Niemcami lub Holandią, musisz raz w roku przesyłać dokument potwierdzający, że żyjesz.
Jesteś już za granicą i ubiegasz się o emeryturę? W krajach EOG możesz złożyć wniosek w lokalnym biurze, a w pozostałych przypadkach – w Belgii.
Ubezpieczenie zdrowotne – jeśli mieszkasz w kraju EOG, potrzebujesz formularza S1, który zgłaszasz w lokalnej kasie chorych.
Korzystanie z opieki zdrowotnej w Belgii – nadal masz do niej prawo, ale obowiązują belgijskie przepisy i taryfy.
Wybór mutuelle – jeśli nie korzystasz z dodatkowego ubezpieczenia, warto rozważyć mutuelle, która nie pobiera składek na to świadczenie (np. CAAMI).
Podróż i leczenie w innym kraju – warto wcześniej uzyskać EKUZ lub inne wymagane dokumenty.

Dzięki odpowiednim formalnościom i planowaniu możesz bez problemu pobierać belgijską emeryturę i korzystać z opieki zdrowotnej także za granicą.

 

o autorze

Agnieszka Sità

Nazywam się Agnieszka Maria Sità.
Jestem prawnikiem, absolwentką Wydziału Prawa i Kryminologii Uniwersytetu Łódzkiego, akredytowanym mediatorem rodzinnym przy Sądzie I Instancji w Brukseli, tłumaczem przysięgłym języka francuskiego oraz włoskiego oraz posiadam dyplom Uniwersytetu Paryż V studiów interdyscyplinarnych z Psychotraumatologii klinicznej oraz Wiktymologii oraz Centrum Psychotraumatologii Montoyer w Brukseli. Ukończyłam także podyplomowe studia z Praw Cudzoziemców organizowane w Brukseli przez ULB oraz ADDE, co jest mi niezwykle przydatne z punktu widzenia niesienia pomocy i wsparcia prawnego dla osób przybywających z Ukrainy do Belgii.
W 2018 roku otrzymałam uprawnienia Mediatora Długów w postępowaniu polubownym. Swój staż odbyłam w Centre d’Appui de la Ville de Bruxelles, gdzie miałam okazję poznać praktyczną stronę udzielania pomocy osobom znajdującym się sytuacji zadłużenia począwszy od kontroli poprawności i zasadności wezwań do zapłaty, poprzez weryfikację terminów przedawnienia aż po ostateczną negocjację z wierzycielem bądź komornikiem celem ustalenia jak najdogodniejszego planu spłat..Odbyłam roczną praktykę w Prokuraturze Okręgowej w Żninie jak i w kancelarii prawnej Marcinkowski i Wspólnicy w Łodzi. W Belgii mieszkam od ponad 18 lat, gdzie przez dłuższy czas pracowałam w instytucjach europejskich oraz dla polskich władz regionalnych.
Przez kilka lat pracowałam w bardzo zbiurokratyzowanym środowisku, gdzie tworzenie ogromnej ilości dokumentów, raportów, ankiet etc. uzmysłowiło mi, że nie czuję się komfortowo w tej „papierowo-biurowej” rzeczywistości. Zawsze lubiłam pracować z ludźmi i pisanie pism wydawało mi się jedynie środkiem a nie celem samym w sobie. Dlatego też, pomimo wielu obaw czy dam radę, zdecydowałam się w wieku 30-paru lat zrobić użytek wynikający z połączenia mojej pasji do psychologii klinicznej oraz prawa i stworzyć w Brukseli Interdyscyplinarne Centrum ‘PORADA’.
W 2019 roku zaproponowałam inicjatywę związaną z założeniem Stowarzyszenia Trampolina, którego celem w dalszym ciągu jest świadczenie usług prawno-psychologicznych dla Polonii mieszkającej w Belgii z tą różnicą, że jako Stowarzyszenie będące osobą prawną możemy przystępować do projektów, które pomogą nam w finansowaniu konsultacji dla osób znajdujących się w wyjątkowo trudnym położeniu.

Od roku 2018 współpracuję z kancelarią notarialną w Brukseli.

W roku 2020 Trampolina Asbl została partnerem projektu „Elles pour Elles. Kobiety dla kobiet. Przełam ciszę” dzięki, któremu istnieje możliwość skorzystania z bezpłatnych konsultacji dla osób doznających przemocy. Natomiast od 2023 roku Trampolina ASBL otrzymuje bezpośrednie subwencje z regionu Bruksela a od 2024 także od Regionu Walonia na prowadzenie projektu Elles pour Elles
Projekt ten spotyka się z bardzo dużym zainteresowaniem odpowiadającym zapotrzebowaniu na poradnictwo prawno-psychologiczne związane z przemocą oraz jej konsekwencjami na planie rodzinnym oraz finansowym.

W lutym 2020 roku zostałam wpisana na listę tłumaczy sądowych oraz przysięgłych języka francuskiego przy belgijskim Ministerstwie Sprawiedliwości.