Podatki od darowizn w Belgii, zarówno w przypadku darowizn ruchomosci, jak i nieruchomości, są regulowane przez przepisy różniące się w zależności od regionu oraz rodzaju przekazywanego majątku. Kwota podatku do zapłacenia zależy bezpośrednio od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym oraz od wartości przekazanej nieruchomości. Niemniej jednak, istnieje szereg technicznych kwestii, które należy wziąć pod uwagę, w tym czas darowizny oraz specyfika przepisów regionalnych.
1. Obliczanie podatków od darowizn i spadków
Belgijski ustawodawca przewidział specyficzne mechanizmy dotyczące darowizn dokonanych w ciągu trzech lat przed śmiercią (pięciu lat w Walonii). Takie darowizny, zarówno ruchomości, jak i nieruchomości, są traktowane jako część spadku. W przypadku darowizn nieruchomości akt notarialny jest zawsze wymagany, co oznacza natychmiastowe opłacenie podatku od darowizny. W rezultacie, po śmierci darczyńcy, nie ma konieczności dodatkowego opłacania podatków spadkowych od tego majątku. Niemniej jednak w Regionie Walońskim wartość darowanej nieruchomości jest dodawana do aktywów spadkowych w celu ustalenia wysokości podatku spadkowego, przy jednoczesnym uwzględnieniu już zapłaconego podatku od darowizny.
W przypadku darowizn rzeczy ruchomych możliwe jest przekazanie darowizny manualnej bez konieczności płacenia podatków od darowizny, pod warunkiem, że nie zostanie ona udokumentowana aktem notarialnym. Jednakże, jeśli darowizna nie zostanie zarejestrowana, a śmierć darczyńcy nastąpi w ciągu trzech lat (pięciu lat w Walonii), obdarowani będą zobowiązani do uwzględnienia tych dóbr w deklaracji spadkowej i zapłacenia należnych podatków spadkowych.
2. Znaczenie czasu dokonywania darowizn
Jednym z najczęściej stosowanych mechanizmów planowania podatkowego jest dokonywanie darowizn co trzy lata. Przepisy podatkowe przewidują bowiem, że jeśli druga darowizna nastąpi w okresie krótszym niż trzy lata od pierwszej, obie darowizny są łączone do celów podatkowych, co zwiększa podstawę opodatkowania. Z tego powodu ustawodawca zachęca do rozłożenia darowizn na dłuższy okres, aby skorzystać z niższych progów podatkowych.
W Regionie Stołecznym Brukseli warto podkreślić, że nawet jeśli śmierć darczyńcy nastąpi w ciągu trzech lat od dokonania darowizny nieruchomości, nie zostanie ona uwzględniona w aktywach spadkowych. W przeciwieństwie do tego, w Regionie Walońskim wartość darowanej nieruchomości jest włączana do masy spadkowej, chociaż uwzględnia się zapłacone wcześniej podatki od darowizny.
3. Obowiązek zgłaszania darowizn w deklaracji spadkowej
Podczas sporządzania deklaracji spadkowej, spadkobiercy są prawnie zobowiązani do uwzględnienia wszystkich darowizn dokonanych w ciągu trzech lat przed śmiercią darczyńcy. Jeśli administracja podatkowa wykryje pominięcie, będzie mogła zażądać uiszczenia brakujących podatków, a odpowiedzialność za ich zapłatę spadnie na spadkobierców, nawet jeśli beneficjent darowizny pozostaje nieznany.
Ta zasada ma na celu zapobieganie potencjalnym nadużyciom, zwłaszcza w przypadkach, gdy zmarły „ukrywa” fundusze tuż przed śmiercią, na przykład zamieniając środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości na gotówkę. W przypadku braku wystarczających dowodów co do przeznaczenia tych funduszy, administracja podatkowa może uznać, że doszło do darowizny, a podatek spadkowy zostanie nałożony.
4. Skutki darowizn dla świadczeń socjalnych
Darczyńca może również odczuć negatywne skutki dokonanej darowizny w kontekście świadczeń socjalnych. Osoba otrzymująca pewne świadczenia, takie jak GRAPA (Gwarancja Dochodu dla Osób Starszych) lub pomoc z CPAS, może stracić prawo do tych świadczeń, jeśli darowizna zostanie uznana za działanie powodujące celowe „zubożenie” majątku. Ponadto, darowizna może skutkować zmniejszeniem świadczeń socjalnych, ponieważ dochody beneficjenta darowizny uległy zwiększeniu.
Przykładowo, w przypadku GRAPA, ustawodawca bierze pod uwagę zarówno ruchomości, jak i nieruchomości osoby ubiegającej się o świadczenia, jak również wszelkie sprzedaże i darowizny dokonane w ciągu 10 lat poprzedzających wniosek o świadczenie.
Podsumowanie
Złożoność przepisów podatkowych dotyczących darowizn i spadków w Belgii wymaga starannego planowania, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek, takich jak kumulacja darowizn lub uwzględnienie majątku w aktywach spadkowych. Darczyńcy powinni również mieć świadomość potencjalnych konsekwencji swoich darowizn dla swoich praw do świadczeń socjalnych. W każdym przypadku niezbędne jest zasięgnięcie porady prawnej i notarialnej, aby zoptymalizować aspekty podatkowe darowizny i upewnić się, że wszystkie obowiązki prawne zostaną spełnione.
